Tin tức & Bài báo

Chiến đấu chống lại căn bệnh ung thư: Thay đổi phương thức

Những tiến bộ y học đã mở ra một kỷ nguyên mới trong việc điều trị ung thư cho từng bệnh nhân, mang lại cho bệnh nhân kết quả và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Hãy tưởng tượng bạn có thể dùng sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể để chống lại các tế bào ung thư, với nhu cầu dùng thuốc hoặc xạ trị có hại rất ít. Đây là viễn cảnh của liệu pháp miễn dịch – phương pháp điều trị ung thư phù hợp và mới nhất mà các chuyên gia y tế hy vọng sẽ xoay chuyển cuộc chiến chống lại căn bệnh này.

Bác sĩ Richard Quek, chuyên khoa ung thư nội khoa chuyên gia tư vấn cấp cao tại trung tâm ung thư Parkway (PCC), đã giải thích cách điều trị ung thư truyền thống liên quan đến phương pháp tiếp cận “một loại phù hợp cho tất cả”. Bệnh nhân đã phải điều trị nhiều đợt - và thường bị ảnh hưởng - các đợt điều trị bằng thuốc và xạ trị tích cực.

Các phương pháp điều trị toàn thân này không phân biệt giữa khối u và tế bào khỏe mạnh. Do đó, bệnh nhân thường gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng như buồn nôn, nôn hoặc rụng tóc. Tỷ lệ sống sót kéo dài thường thấp.

Ngược lại, các phương pháp điều trị chính xác hơn đã loại bỏ các tế bào ung thư và không làm ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh, dẫn đến kết quả lâm sàng tốt hơn, thời gian bình phục ngắn hơn và tỷ lệ sống sót cao hơn.

Đó là phương thức thay đổi “giết chết các tế bào xấu và giữ lại các tế bào tốt” này đã trở thành then chốt trong kỷ nguyên mới điều trị ung thư.

Bác sĩ Richard Quek đã trình bày về phương pháp điều trị và chẩn đoán tiên tiến tại Hội nghị khoa học về ung thư vào ngày 26 và 27 tháng 7 năm 2019. Hơn 160 bác sĩ đã tham dự sự kiện kéo dài hai ngày, lần đầu tiên bao gồm các đại biểu trong khu vực đến từ Malaysia, Indonesia, Việt Nam và Myanmar.

Với nhu cầu ngày càng tăng về điều trị ung thư hiệu quả trên khắp Đông Nam Á, sự kiện này nhằm cung cấp cho các bác sỹ chuyên khoa ung thư trong khu vực một nền tảng để chia sẻ kiến thức và đối tác, để cung cấp dịch vụ chăm sóc lâm sàng tốt hơn cho bệnh nhân, bác sĩ Melvin Heng, Giám đốc điều hành Bệnh viện Gleneagles, cho biết.

Kiến thức là sức mạnh

Trong chín bài thuyết trình, các bác sỹ từ chẩn đoán, ung thư nội khoa, phẫu thuật và chăm sóc đặc biệt, từng người đã chia sẻ những hiểu biết và cập nhật mới nhất về chăm sóc bệnh nhân ung thư, bắt đầu với nhu cầu chẩn đoán chính xác.

Bác sĩ Brendan Pang, Chuyên gia giải phẫu bệnh tại phòng thí nghiệm bệnh viện ParkwayHealth, đã giải thích khả năng vẽ một bức tranh về căn bệnh này rõ ràng như thê nào để có thể giúp đội ngũ các bác sỹ lâm sàng đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp hơn đối với từng bệnh nhân. “Kiến thức là sức mạnh”, ông cho biết.

Ngoài các phương pháp chẩn đoán “truyền thống” dựa trên chụp chiếu hoặc sinh thiết, các xét nghiệm tiên tiến bao gồm sử dụng các đánh dấu sinh học di truyền cũng giúp có chẩn đoán nhanh hơn, sớm hơn.

Ví dụ, xét nghiệm ung thư với tính bất ổn vi vệ tinh (MSI) cho thấy một số dạng ung thư đại trực tràng hoặc nội mạc tử cung, có thể làm xét nghiệm Idylla^TM MSI trong vòng một ngày. PCC là một trong số ít các tổ chức làm xét nghiệm này trong khu vực.

Ít là nhiều

Sau khi chẩn đoán, đội ngũ bác sỹ sẽ đưa ra phương pháp điều trị. Có thể là hóa trị, điều trị đích hoặc liệu pháp miễn dịch, hoặc kết hợp của hai hoặc nhiều phương pháp

Nói thêm về vấn đề này, bác sĩ Lim Hong Liang, bác sĩ ung thư nội khoa cấp cao hàng đầu tại PCC, đã đề cập trong bài phát biểu về liệu pháp đích có thể là một phương pháp tiềm năng, “một phát, trúng đích”.

Ông đã trích dẫn nghiên cứu khoa học ngày càng tăng về cách tiếp cận “ít là nhiều” này tới việc điệu trị có hiệu quả hơn trong việc giải quyết các dạng ung thư khác nhau. Hơn một nửa trong số tất cả các ca ung thư phổi biểu mô tuyến mới được chẩn đoán có một đột biến nhạy cảm.

Ở những bệnh nhân này, kết quả điều trị bằng liệu pháp đích trong việc kiểm soát bệnh ở bệnh nhân lên tới 90%. Đáp ứng cũng nhanh chóng, có ý nghĩa và lâu bền.

Tùy thuộc vào đột biến, các phương pháp mới hơn có thể dẫn đến thời gian trung bình từ ba năm trở lên. Vì các phương pháp này chỉ nhắm mục tiêu vào các tế bào ung thư, các mô bình thường được bảo toàn, dẫn đến rất ít tác dụng phụ. Do đó, liệu pháp đích cũng có thể được áp dụng hiệu quả cho bệnh nhân yếu và người già, bác sĩ Lim nói.

Giải phóng khả năng chiến đấu của cơ thể

Một phương pháp điều trị tiên tiến khác với kết quả đầy hứa hẹn là trong lĩnh vực trị liệu miễn dịch, đó là kích hoạt hệ thống đáp ứng miễn dịch của cơ thể để tấn công các tế bào ung thư, bác sĩ Quek cho biết.

Một ví dụ là sự tiết chế protein PD1 và PD-L1 (Phối tử 1 kiểm soát sự chết được lập trình) trong cơ thể và khối u. Các loại thuốc được bào chế đặc biệt nhắm vào cả vào PD1 và PD-L1, thông qua các con đường và tương tác phân tử, ngăn chặn các tế bào ung thư trốn tránh hệ thống miễn dịch.

Những bệnh nhân đầu tiên được hưởng lợi từ các phương pháp điều trị này là những bệnh nhân bị u hắc tố tiến triển (một dạng ung thư da có độ ác tính cao).

Trước đây, những bệnh nhân bị u hắc tố giai đoạn 4 có chưa tới 10% cơ hội sống sót sau năm năm. Nhưng với liệu pháp miễn dịch, tỷ lệ sống sót đã tăng gấp bốn lần lên gần 40%, bác sĩ Richard Quek cho hay. Trên thực tế, các phương pháp điều trị bằng liệu pháp miễn dịch đã được chứng minh rất thành công và được chấp thuận sử dụng như một phương pháp tiêu chuẩn trong một loạt các bệnh ung thư bao gồm ung thư phổi, vú, thận, ung thư gan, v.v.. và ung thư hạch bạch huyết.

Bác sĩ Lee Yuh Shan, chuyên gia tư vấn huyết học cấp cao tại PCC, đã đưa ra một bản cập nhật về việc sử dụng phương pháp điều trị đích và liệu pháp miễn dịch với bệnh ung thư máu. Ông tập trung vào việc sử dụng các thuốc đích trong các loại ung thư máu khác nhau như ung thư máu và ung thư hạch bạch huyết.

Ông cũng chia sẻ về các loại điều trị miễn dịch dựa trên kháng thể khác nhau và về các tế bào T CAR được tạo ra từ các tế bào bạch cầu, để mang các thụ thể được gọi là thụ thể kháng nguyên chimeric (CAR) trên bề mặt tế bào của chúng. Điều này cho phép các tế bào T tìm kiếm và phá hủy các tế bào khối u bằng cách nhận ra các protein khác biệt sau đó.

Những thách thức trong điều trị ung thư thời đại mới

Với một kho các phương pháp mới và đang bắt đầu được sử dụng, các bác sĩ ung thư đã có thể đưa ra các phương pháp điều trị cho từng bệnh nhân.

Tuy nhiên trong khi liệu pháp đích và liệu pháp miễn dịch làm giảm đáng kể các tác dụng phụ thường liên quan đến hóa trị hoặc xạ trị truyền thống, các bác sĩ cũng lường trước những thách thức khác nhau trong kỷ nguyên điều trị ung thư mới này.

Bác sĩ Kenneth Chan, Chuyên gia tư vấn về hô hấp và chăm sóc tích cực, đã chia sẻ cách những phương pháp điều trị mới này có thể dẫn đến các tác dụng phụ mà trước đây không gặp phải. Mặc dù phần lớn các tác dụng phụ có thể được phân loại là nhẹ hoặc trung bình, một số biến chứng đe dọa tính mạng vẫn có thể xảy ra, ông giải thích.

Ví dụ như viêm phổi nặng, đột quỵ và hội chứng giải phóng cytokine. Để đáp lại, cần có sự nhận thức nhiều hơn giữa các bác sỹ ICU về một số tình trạng gây độc đe dọa tính mạng này.

Cách tiếp cận chăm sóc dựa trên đội ngũ

Khi điều trị ung thư tiến triển phức tạp, các bác sỹ sẽ cần phương pháp tiếp cận chăm sóc đa ngành. Để minh họa điều này trong hội thảo, các chuyên gia đã thành lập hai cuộc thảo luận về khối u để trao đổi các kịch bản giả định về các bệnh nhân bị ung thư vú và ung thư đại trực tràng.

Cuộc thảo luận về ung thư vú do Bác sĩ Esther Chuwa, bác sỹ phẫu thuật vú chuyên gia tư vấn tại Bệnh viện Gleneagles và bác sĩ Wong Chiung Ing, chuyên gia tư vấn cấp cao về ung thư nội khoa tại PCC dẫn dầu.Họ chia sẻ về sự cần thiết phải hiểu sâu hơn về các dạng ung thư vú khác nhau, cũng như các phương pháp điều trị khác nhau hiện có đối với từng trường hợp.

Hội thảo thứ hai về ung thư đại trực tràng do bác sĩ Ng Kheng Hong, bác sỹ phẫu thuật đại trực tràng chuyên gia tư vấn tại Bệnh viện Gleneagles, và bác sĩ Foo Kian Fong,chuyên gia tư vấn cấp cao về ung thư nội khoa tại PCC dẫn đầu.

Mang về những bài học giá trị

Sau các cuộc thảo luận, những người tham gia đã dừng chân tại Bệnh viện Parkway, bao gồm một chuyến tham quan Trung tâm nội soi hiện đại tại Bệnh viện Gleneagles.

Bác sĩ Yasin Leonardi, bác sĩ phẫu thuật ổ bụng đến từ Medan, Indonesia, đã chia sẻ về cách ông có được những hiểu biết giá trị từ buổi hội thảo.

Tương tự như vậy, bác sĩ Kunta Setiaji, bác sĩ phẫu thuật ung thư đến từ Yogyakarta, Indonesia, đã cho biết việc có nhiều “sự tương đồng” trong những thách thức mà các bác sĩ ung thư ở Singapore và Indonesia phải đối mặt. “Luôn luôn cập nhật những công nghệ mới nhất cho phép tôi đưa ra nhiều lựa chọn hơn cho bệnh nhân của mình”.

Một kho công cụ đang phát triển

Các bác sĩ ung thư hiện có một kho công cụ điều trị - từ các phương pháp điều trị toàn thân ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, đến liệu pháp đích và liệu pháp miễn dịch sử dụng phương pháp tiếp cận ‘tìm kiếm và phá hủy’. Để có kết quả tốt nhất có thể, các bác sĩ thường kết hợp các liệu pháp. Đây là những gì bạn cần biết:

• Phương pháp điều trị toàn thân là các loại thuốc mà thường được truyền tĩnh mạch hoặc uống. Những loại thuốc này đi vào máu và từ đó, điều trị toàn bộ cơ thể. Nó được sử dụng để điều trị ung thư lan rộng cũng như ngăn ngừa ung thư tái phát.
• Hóa trị truyền thống là các loại thuốc ngăn chặn các tế bào ung thư phân chia bằng cách phá vỡ DNA của các tế bào ung thư. Khi các tế bào ung thư phát triển nhanh hơn các tế bào bình thường, DNA ung thư phân chia nhanh hơn và hóa trị dễ làm tổn thương DNA hơn. Bởi vì các phương pháp điều trị như vậy không phân biệt được các tế bào bị bệnh và tế bào khỏe mạnh, bệnh nhân hóa trị thường gặp nhiều tác dụng phụ hơn.
• Điều trị đích là các loại thuốc nhắm vào các gen, protein hoặc mô cụ thể mà góp phần vào sự phát triển và sống sót của ung thư. Mục đích của các phương pháp điều trị như vậy là để cắt đứt khả năng phát triển của ung thư.
• Liệu pháp miễn dịch là phương pháp điều trị ung thư mới nhất. Nó sử dụng cơ chế phòng thủ tự nhiên của cơ thể để chống lại ung thư. Những loại thuốc được bào chế đặc biệt này giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển ung thư, ngăn ngừa sự lây lan và giúp hệ miễn dịch xác định và tấn công các tế bào ung thư.

Mặc dù các phương pháp điều trị khác nhau mang đến nhiều lựa chọn hơn trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này, thì điều quan trọng cần lưu ý rằng chúng có thể không hiệu quả trong việc điều trị đối với tất cả các loại ung thư. Hãy nói với bác sĩ chuyên khoa ung thư để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bạn. Written by Tan Li Ling