Tin tức & Bài báo

Cái nhìn kỹ hơn về ung thư đại trực tràng

Bác sĩ Zee Ying Kiat thuộc Trung tâm Ung thư Parkway sẽ trả lời các câu hỏi thường gặp về một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở Singapore.

Các xu hướng liên quan đến ung thư đại trực tràng ở nam giới và phụ nữ Singapore là gì?

Dựa trên số liệu thống kê từ Cơ quan đăng ký ung thư Singapore, ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới Singapore, chỉ đứng sau ung thư vú ở phụ nữ trong giai đoạn 2011-2015. Tần suất ung thư đại trực tràng được chẩn đoán tăng liên tục trong ba thập kỷ qua kể từ năm 1971, mặc dù điều này đã đạt đến một trạng thái ổn định kể từ đầu thế kỷ này. Tổng cộng có 5.383 nam giới và 4.324 phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại trực tràng từ 2011-2015. Ung thư đại trực tràng là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ hai chỉ sau ung thư phổi ở nam giới Singapore và đứng thứ ba sau ung thư vú và ung thư phổi ở nữ giới Singapore. Tuy nhiên, đã có sự gia tăng tỷ lệ sống sót của những người bị ung thư đại trực tràng trong những năm qua.

Ai có nguy cơ cao nhất mắc ung thư đại trực tràng?

Yếu tố nguy cơ đơn lẻ lớn nhất là tuổi tác - khả năng phát triển ung thư đại trực tràng tăng lên khi một người già đi. Đặc biệt, nguy cơ này tăng mạnh từ tuổi 50. Trên thực tế, khoảng 90% các trường hợp được chẩn đoán ở những người từ 50 tuổi trở lên, so với 0,5% các trường hợp ở những người dưới 30 tuổi. Nam giới có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn một chút so với nữ giới. Những cá nhân có tiền sử gia đình mạnh về ung thư đại trực tràng có nguy cơ mắc tăng. Tiền sử gia đình mạnh thường có nghĩa là người đó có vài người thân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư ruột, đặc biệt nếu họ thuộc các thế hệ khác nhau của gia đình. Nó cũng có thể có nghĩa là người này có một hoặc nhiều người thân được chẩn đoán ở độ tuổi đặc biệt trẻ. Để xác định tiền sử gia đình mạnh, tất cả những người thân bị ảnh hưởng đều phải từ cùng một gia đình. Những người mắc một số bệnh di truyền nhất định tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Những điều kiện này là bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP) và ung thư đại trực tràng di truyền không do polyp (HNPCC, còn được gọi là hội chứng Lynch). Những thay đổi di truyền liên quan đến FAP và HNPCC làm tăng nguy cơ đáng kể cho những người mắc chúng, nhưng chúng rất hiếm. FAP và HNPCC cùng gây ra cho khoảng một trong 20 trường hợp ung thư đại trực tràng. Những người bị ung thư đại trực tràng trong quá khứ có nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng lần hai. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người bị ung thư hạch, ung thư tinh hoàn hoặc ung thư tử cung (nội mạc tử cung) có tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Điều này có thể là do thay đổi di truyền hoặc có thể là một hệ quả của điều trị ung thư lần đầu tiên. Những người có sự phát triển trong đại tràng, được gọi là polyp (hay khối u tuyến lành tính), có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn. Mặc dù polyp không phải là ung thư, chúng có thể phát triển thành ung thư trong một thời gian dài. Trên thực tế, hầu hết các bệnh ung thư đại trực tràng phát triển từ một polyp. Polyp khá phổ biến, cứ khoảng một trên bốn người có ít nhất một polyp ở tuổi 50. Tuy nhiên, chỉ một phần nhỏ polyp phát triển thành ung thư - và phải mất nhiều năm để xảy ra. Một polyp có chiều ngang 1 cm có khoảng một phần sáu khả năng phát triển thành ung thư trong hơn 10 năm.

Có phải các yếu tố về lối sống gây nên ung thư đại trực tràng?

Các nghiên cứu khác nhau đã liên kết ung thư đại trực tràng với các yếu tố lối sống. Có một bằng chứng rõ ràng và nhất quán rằng ăn thịt đỏ và thịt chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Bằng chứng về tác dụng bảo vệ của chất xơ đã tăng lên trong vài năm qua và nói chung, cho thấy rằng ăn chất xơ (đặc biệt là từ ngũ cốc và ngũ cốc nguyên hạt) làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Béo phì có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, đặc biệt là đối với nam giới. Các nghiên cứu cho thấy so với những người đàn ông có cân nặng khỏe mạnh, những người đàn ông thừa cân có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 23% và những người đàn ông béo phì có nguy cơ cao hơn 53%. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những người hoạt động thể chất nhiều hơn có nguy cơ mắc ung thư đại tràng thấp hơn. Nhìn chung, bằng chứng cho thấy những người đàn ông năng động nhất có thể giảm 19-28% nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng so với những người ít hoạt động nhất. Uống rượu làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, kể cả ở mức tiêu thụ vừa phải. Một tổng quan hệ thống được công bố cho thấy nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng tăng 52% với lượng uống ba ly rượu vang hoặc hai ly bia trở lên hàng ngày, so với những người không uống rượu hoặc không thường xuyên uống rượu. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư ruột. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người đang hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn khoảng 20% so với những người không bao giờ hút thuốc. Nguy cơ này đã được báo cáo là tăng đều đặn với số lượng thuốc lá hút mỗi ngày.

Những cách nào ngăn ngừa ung thư đại trực tràng?

Có thể ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Tầm soát ung thư đại trực tràng thường xuyên là một trong những vũ khí mạnh nhất để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Polyp tiền ung thư có thể xuất hiện, thường không có triệu chứng, trong đại tràng trong nhiều năm trước khi ung thư xâm lấn phát triển. Tầm soát ung thư đại trực tràng có thể tìm thấy polyp tiền ung thư và chúng có thể được loại bỏ trước khi chúng chuyển thành ung thư. Bằng cách này, ung thư đại trực tràng được ngăn chặn. Một số nghiên cứu cho thấy mọi người có thể giảm nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng bằng cách tăng hoạt động thể chất, duy trì cân nặng khỏe mạnh, ăn nhiều chất xơ, hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, hạn chế uống rượu và tránh thuốc lá.

Các tiên lượng, phương pháp điều trị và tỷ lệ thành công cho các giai đoạn khác nhau của ung thư đại trực tràng là gì?

Một bước quan trọng sau chẩn đoán ung thư đại trực tràng là xác định giai đoạn của nó. Giai đoạn ung thư đề cập đến mức độ xâm lấn của ung thư trong cơ thể. Việc phân loại ung thư đại trực tràng dựa trên kích thước của khối u, liệu các hạch bạch huyết có chứa ung thư hay không và liệu ung thư có lan từ vị trí ban đầu sang các bộ phận khác của cơ thể hay không (ví dụ như gan). Giai đoạn 1 thể hiện là giai đoạn sớm nhất của ung thư trong khi Giai đoạn 4 thể hiện giai đoạn tiến triển nhất, khi đó ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Các loại điều trị khác nhau có sẵn cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Nói chung, các phương pháp điều trị này là:

• Phẫu thuật
• Hóa trị
• Xạ trị
• Trị liệu đích
• Liệu pháp miễn dịch ung thư

Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào một vài yếu tố, bao gồm giai đoạn ung thư và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Singapore đã chứng kiến một xu hướng gia tăng chung về tỷ lệ sống sót của bệnh ung thư đại trực tràng trong những năm qua. Điều này phần lớn phản ánh những cải thiện trong việc hiểu, ngăn ngừa và điều trị ung thư đại trực tràng. Ung thư đại trực tràng càng được chẩn đoán sớm, cơ hội sống sót càng cao.

Những lầm tưởng & sự thật

LẦM TƯỞNG: Không có triệu chứng có nghĩa là không có ung thư.
SỰ THẬT: Sự thật là hơn một nửa số người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại trực tràng mà không có triệu chứng.

LẦM TƯỞNG: Bị ung thư đại trực tràng có nghĩa là án tử.
SỰ THẬT: Một quan niệm sai lầm phổ biến khác ung thư đại trực tràng là chẩn đoán của cái chết. Sự thật là nếu được phát hiện sớm, cơ hội sống sót khi mắc ung thư đại trực tràng chiếm trên 90%. Ngay cả trong những trường hợp giai đoạn tiến triển nhất khi ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, những đột phá trong điều trị vẫn cho tỷ lệ sống sót cao hơn.

LẦM TƯỞNG: Có một polyp đại tràng có nghĩa là bị ung thư.
SỰ THẬT: Sự thật là polyp (hay khối u tuyến) là sự tăng trưởng lành tính. Polyp có khả năng phát triển thành ung thư trong một thời gian dài, mặc dù polyp có thể dễ dàng được loại bỏ trong quá trình kiểm tra soi đại tràng, được gọi là nội soi đại tràng.