Tin tức & Bài báo

Ung thư da: Điều gì nằm bên dưới

Bác sĩ Edward Yang Tuck Loong của Trung tâm Ung thư Parkway sẽ trả lời một số câu hỏi về ung thư da tế bào hắc tố và vai trò của xạ trị trong điều trị.

Ung thư da tế bào hắc tố là gì?

Hầu hết các bệnh ung thư da đều bắt đầu ở lớp trên cùng của da được gọi là lớp biểu bì. Trong lớp biểu bì là các tế bào vảy, tế bào đáy và tế bào sắc tố biểu bì. Khi ung thư da tiến triển hơn, nó thường phát triển qua các lớp tế bào này vào các lớp sâu hơn của da. Tuy nhiên ung thư da tế bào hắc tố lại bắt đầu từ trong các tế bào sắc tố biểu bì. Các tế bào sắc tố biểu bì chịu trách nhiệm sản sinh ra các sắc tố màu nâu gọi là melanin, giúp da có màu rám nắng và bảo vệ các lớp sâu hơn của da khỏi một số tác hại của ánh nắng mặt trời. Khi các tế bào sắc tố biểu bì bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát, nó sẽ trở thành ung thư. Các khối u hắc tố này có nhiều khả năng phát triển từ cơ thể (ngực và lưng) ở nam giới và trên chân ở phụ nữ. Các vùng phổ biến khác bao gồm cổ và mặt. Mặc dù khối u hắc tố ít phổ biến hơn nhiều so với một số loại ung thư da khác, nhưng nó có nhiều khả năng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể nếu không được phát hiện và điều trị sớm. U hắc tố hiếm ở người châu Á nhưng lại gây phiền toái cho người da trắng khi phơi nắng quá nhiều.

Nguyên nhân gây ung thư da tế bào hắc tố?

Có nhiều yếu tố nguy cơ gây ung thư da tế bào hắc tố. Chúng bao gồm phơi nhiễm quá lâu với tia cực tím (UV), có làn da trắng, có nhiều nốt ruồi, da dễ bị tàn nhang, tiền sử gia đình mắc ung thư da tế bào hắc tố. Tuy nhiên, vẫn chưa hoàn toàn có kết luận chính xác về việc các yếu tố này có thể gây ung thư. Ví dụ, hầu hết các nốt ruồi không gây ra vấn đề, nhưng một số phát triển thành khối u hắc tố. Mặc dù một số nghiên cứu đã tìm thấy đột biến gen bên trong các tế bào nốt ruồi có thể khiến chúng trở thành ung thư, nhưng vẫn không thể giải thích được tại sao một số tế bào không bị đột biến. Vì có thể bị đột biến gen hoặc do di truyền, các yếu tố nguy cơ chỉ có thể cung cấp một cái nhìn thoáng qua về các nguyên nhân có thể gây ung thư và những điều mà một người có thể làm để giảm nguy cơ bị u hắc tố.

Ung thư được phát hiện như thế nào?

Phát hiện sớm ung thư da tế bào hắc tố có thể làm tăng cơ hội cho một người phục hồi hoàn toàn, đặc biệt đối với u hắc tố ở giai đoạn 1. Ví dụ: kiểm tra thường xuyên các điểm mới hoặc nghi ngờ trên một vùng da, hoặc bất kỳ đốm nào đang biến đổi, ngứa hoặc chảy máu. Hướng dẫn ABCDE của Học viện Da liễu Hoa Kỳ là một hướng dẫn hữu ích khác để phát hiện các dấu hiệu của u hắc tố:

• Không cân đối: Là một nửa của nốt ruồi không giống với nửa còn lại?
• Đường viền: Nốt ruồi có đường viền không đều, sần sùi hoặc ranh giới không xác định rõ?
• Màu sắc: Có nhiều hơn một màu trong một nốt ruồi, chẳng hạn như các gam màu sạm và nâu, đen, trắng, đỏ hoặc xanh?
• Đường kính: Nốt ruồi có lớn hơn 6 mm (kích thước của một cục tẩy bút chì) không? Các u hắc tố thường lớn hơn 6 mm khi được chẩn đoán, nhưng chúng có thể nhỏ hơn.
• Tiến triển: Nốt ruồi hoặc một chấm khác trên da trông khác với các cái còn lại không? Nốt ruồi hoặc một chấm khác có thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc không?

Vai trò của xạ trị trong điều trị ung thư da tế bào hắc tố là gì?

Đối với khối u hắc tố ở giai đoạn rất sớm, xạ trị có thể là một lựa chọn nếu không phẫu thuật được vì lý do nào đó. Vào những thời điểm khác, xạ trị có thể được đưa ra sau phẫu thuật để giảm nguy cơ ung thư tái phát, chẳng hạn như sau khi loại bỏ các hạch bạch huyết. Liệu pháp xạ trị cũng có thể được sử dụng để cải thiện chất lượng cuộc sống và cho phép kiểm soát tốt hơn các triệu chứng sau khi tế bào hắc tố lây lan đến não, xương hoặc các bộ phận khác của cơ thể. Phương pháp điều trị này được gọi là xạ trị giảm nhẹ. Nó nhằm mục đích làm chậm sự phát triển của ung thư và giảm bớt các triệu chứng mà bệnh nhân có thể gặp phải do ung thư di căn. Có thể xạ trị trong nhiều buổi. Thường được thực hiện năm ngày một tuần, trong khoảng thời gian từ một đến sáu tuần.

Các tác dụng phụ là gì?

Các tác dụng phụ của xạ trị thường là ngắn hạn, và bệnh nhân sẽ cảm thấy tốt hơn khi họ có tiến triển trong điều trị. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm thay đổi màu da, rụng tóc và mệt mỏi. Cũng có một số tác dụng phụ ở một số vùng cụ thể, ví dụ, đau đầu khi xạ não hoặc buồn nôn khi xạ vùng bụng.

Điều gì xảy ra sau khi xạ trị?

Hoàn thành điều trị thường mang lại cảm xúc lẫn lộn khi nó có thể hồi phục, cần điều trị thêm hoặc cân nhắc các lựa chọn khác. Cũng rất khó để không lo lắng về việc ung thư tái phát. Trong một số trường hợp, u sắc tố có thể không bao giờ khỏi hoàn toàn. Như vậy, có thể dùng liệu pháp miễn dịch, liệu pháp đích, hóa trị hoặc các phương pháp điều trị khác để kiểm soát sự phát triển ung thư trong thời gian dài hơn. Có thể học cách sống với u hắc tố rằng nó sẽ không biến mất bằng cách sống tích cực, tìm kiếm sự hỗ trợ từ các thành viên gia đình và bạn bè, nhờ sự giúp đỡ từ một tư vấn viên chuyên nghiệp hoặc tham gia nhóm hỗ trợ ung thư. Tái khám theo lịch hẹn sau khi điều trị là rất quan trọng để theo dõi chặt chẽ. Trong các buổi hẹn này, bác sĩ có thể sẽ cần làm một số xét nghiệm, chụp chiếu và khám lâm sàng để kiểm tra tình trạng sức khỏe của bạn, xem xét các dấu hiệu bất thường trên da mới hoặc để kiểm soát các tác dụng phụ của việc điều trị. Đây là một cơ hội tốt để bạn hỏi, trao đổi những lo lắng của bạn hoặc nói về những thay đổi mà bạn nhận thấy.

Phổ biến hơn bạn nghĩ

Ung thư da là một trong 10 bệnh ung thư thường gặp nhất ở Singapore. Và tỷ lệ mắc bệnh ung thư này ở cả nam và nữ đã tăng lên trong vòng 40 năm qua.

SINGAPORE

Ung thư phổ biến thứ 6 ở nam giới Ung thư phổ biến thứ 7 ở phụ nữ

THẾ GIỚI

Ung thư phổ biến thứ 19

Các loại ung thư da

Ung thư da tế bào hắc tố: Bắt đầu từ trong các tế bào sắc tố biểu bì, các tế bào mạng lại làn da màu rám nắng. Ung thư da không tế bào hắc tố: Bao gồm ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào đáy, và phát triển từ các tế bào da.

Nguyên nhân

Tia cực tím (UV) từ mặt trời là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây ra ung thư da tế bào hắc tố và không tế bào hắc tố. Khoảng 90% ung thư da không tế bào hắc tố là do tác hại của ánh nắng mặt trời hoặc đơn giản là phơi nắng quá nhiều.

Phòng ngừa

• Tránh ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt.
• Tự bảo vệ: Đội mũ, sử dụng ô, bôi kem chống nắng, che chắn bằng quần áo.