ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်

သားဥအိမ်ကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ ?

သားအိမ်ကင်ဆာသည် သင်၏သားဥအိမ် သို့မဟုတ် သားအိမ်ပြွန်ရှိ ပုံမှန်မဟုတ်သောဆဲလ်များ ကြီးထွားလာပြီး အကျိတ် (အစုလိုက်) ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ သားဥအိမ်သည် အမျိုးသမီးမျိုးပွားမှုစနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး သားဥများပေါက်ဖွားလာပြီး အမျိုးသမီးဟော်မုန်းများ (အိုစထရိုဂျင်နှင့် ပရိုဂျက်စတီရုန်း) များ ထုတ်ပေးပါသည်။ သားဥပြွန်များသည် သားဥအိမ်မှ သားအိမ်(သားအိမ်)သို့ ဖြတ်သန်းသွားသော လမ်းကြောင်းဖြစ်ပါသည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာအမျိုးအစားများ

သားအိမ်ကင်ဆာကို ကင်ဆာကအစပြုတဲ့ ဆဲလ်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး အမျိုးအစားခွဲခြားထားပါတယ်1,2

  • Epithelial သားအိမ်ကင်ဆာ- ဤအမျိုးအစားသည် သားဥအိမ်၏ အပြင်ဘက်မျက်နှာပြင် (epithelium) မှ ပေါက်ဖွားလာပြီး သားအိမ်ကင်ဆာ၏ 90% ခန့် ဤကင်ဆာဖြစ်ကြပါသည်3။ ၎င်းတွင် serous၊ endometrioid၊ clear cell၊ mucinous နှင့် undifferentiated carcinomas အပါအဝင် အမျိုးအစားခွဲများစွာ ပါဝင်ပါသည်။
  • Stromal tumours- ဤရှားပါးသောအကျိတ်များသည် ဟော်မုန်းထုတ်ပေးသော သားဥအိမ်ရှိ ဆဲလ်များကို ထောက်ပံ့ပေးသော ဆဲလ်များမှ ဖြစ်ပေါ်လာပါသည်။ ၎င်းတို့သည် အခြားသော သားအိမ်ကင်ဆာများထက် စောသောအဆင့်တွင် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိကြပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် ကောင်းမွန်သော အလားအလာရှိပါသည်။
  • Germ cell tumours- ဤရှားပါးသော သားအိမ်ကင်ဆာများသည် သားဥများ (ပိုးမွှားဆဲလ်များ) ထုတ်ပေးသော ဆဲလ်များတွင် ဖြစ်ပွားပြီး ငယ်ရွယ်သော အမျိုးသမီးများတွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပါသည်။ ကုသမှုပြီးနောက် ရလဒ်သည် များသောအားဖြင့် ကောင်းမွန်ကြပါသည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာသည် ဘယ်လောက်အဖြစ်များပါသလဲ ?

စင်္ကာပူရှိ ကင်ဆာများနှင့် ကင်ဆာသေဆုံးမှုများ အများဆုံး ၁၀ မျိုး

စင်္ကာပူတွင် တွေ့ရှိရသော ကင်ဆာရောဂါအားလုံး၏ (၄.၃) ရာခိုင်နှုန်းသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ကြပြီး ၎င်းသည် ဆဌမမြောက် ဖြစ်ကြပါသည်4။ ၄င်းသည် ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးရခြင်း၏ ဆဋ္ဌမမြောက် အကြောင်းရင်းလည်း ဖြစ်ပါသည်4။ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာသော ကလေးမွေးဖွားခြင်းနှင့် ကလေးနည်းပါးခြင်း၊ ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံးအသုံးပြုမှုများလာခြင်းနှင့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု လျှော့ချခြင်းကဲ့သို့သော လူနေမှုပုံစံစသည့် အကြောင်းရင်းများ အပါအဝင် မျိုးပွားမှုပုံစံများ အပြောင်းအလဲကြောင့် ဖြစ်ရသည့် အရေအတွက်သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ငါးဆယ်အတွင်း နှစ်ဆကျော် တိုးလာခဲ့ပါသည်။5.

အကြောင်းရင်းများနှင့် ရောဂါဝေဒနာများ

သားဥအိမ်ကင်ဆာသည် ဘာကြောင့်ဖြစ်သလဲ ?

သားဥအိမ်ကင်ဆာသည် သားဥအိမ် သို့မဟုတ် သားအိမ်ပြွန် အတွင်းရှိဆဲလ်များသည် ၎င်းတို့၏ DNA တွင် ပြောင်းလဲမှု (ဗီဇပြောင်းလဲမှုများ) ဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ သားအိမ်ဆဲလ်များ ပုံမှန်မဟုတ်စွာကြီးထွားလာပြီး အကျိတ်ဖြစ်လာပါသည်။ ဗီဇပြောင်းခြင်းအတွက် အကြောင်းရင်းအတိအကျကို အပြည့်အစုံမသိရပါ။

သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေအချက်များ

သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်းအတိအကျကို မသိရသေးသော်လည်း သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးလာစေနိုင်သည့် ပါဝင်သော အကြောင်းရင်းများမှာ1,2,6-

  • အသက်ကြီးခြင်း- အသက် (၄၀) နှစ်အောက် အမျိုးသမီးများတွင် သားဥအိမ်ကင်ဆာသည် ရှားပါသည်။ သားဥအိမ်ကင်ဆာအများစုသည် မီးယပ်သွေးဆုံးပြီးနောက် (၇) နှစ်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာကြပြီး7 အသက် (၇၅) မှ (၇၉) နှစ်ကြားရှိသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေအများဆုံးဖြစ်ပါသည်။ ရောဂါရှာဖွေရာတွင် အသက်ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ ပိုဆိုးသောရလဒ်နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။

  • မျိုးရိုးလိုက်သောမျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှု- သားဥအိမ်ကင်ဆာ၏ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ် (5 မှ 15%6ဝန်းကျင်) သည် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများ (ပြောင်းလဲမှု) ကြောင့်ဖြစ်ကြပါသည်။

    • BRCA1 သို့မဟုတ် BRCA2 မျိုးရိုးဗီဇများတွင် ဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် မျိုးရိုးလိုက်သော သားအိမ်ကင်ဆာအများစုတွင် ဖြစ်စေကြပါသည်7။ ဤဗီဇပြောင်းလဲမှုရှိသော အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့၏တစ်သက်တာအတွင်း သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ 70% အထိရှိပါသည်7။ ဤမှားယွင်းသောမျိုးဗီဇများသည် ရင်သားသားအိမ် (သားအိမ်)ပန်ကရိယ နှင့် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာများကဲ့သို့သော အခြားကင်ဆာများ ဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးစေပါသည်

    • Hereditary nonpolyposis အူမကြီးကင်ဆာ (HNPCC၊ Lynch Syndrome) နှင့် Peutz-Jeghers ရောဂါကဲ့သို့သော မျိုးရိုးလိုက်သည့် ရှားပါးသော အမွေဆက်ခံသည့် အခြေအနေများသည် အခြားမျိုးဗီဇများတွင် ဗီဇပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာပြီး သားဥအိမ်ကင်ဆာအပါအဝင် ကင်ဆာမျိုးစုံ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။

  • သားဥအိမ်ကင်ဆာ၏ မိသားစုရာဇဝင်- ပထမအနီးစပ်ဆုံးဆွေမျိုး (မိခင်၊ ညီမ သို့မဟုတ် သမီး) ရှိသူများတွင် သားဥအိမ်ကင်ဆာရှိကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိရသော အမျိုးသမီးများသည် မိသားစုရာဇဝင်မရှိသူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သားအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ သုံးဆခန့်ရှိပါသည်6

  • ကိုယ်ဝန်မဆောင်ဖူးခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်နောက်ကျခြင်း- ကလေးမွေးခြင်းသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချပေးပုံပေါ်ပြီး သင့်တွင် ကလေးများလေလေ၊ ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းလေလေဖြစ်ပါသည်။ မိခင်နို့တိုက်ကျွေးခြင်းသည်လည်း ဖြစ်နိုင်ချေကို ပိုမိုလျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ ဤအကာအကွယ်အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် အမျိုးသမီး၏သက်တမ်းတစ်လျှောက် မျိုးဥထွက်မှုနည်းပါးခြင်းကြောင့်ဟု ယူဆရပြီး မျိုးဥထွက်ခြင်း (သားဥအိမ်မှ သားဥများထွက်လာသည့်ဖြစ်စဉ်) သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် နို့တိုက်ချိန်များတွင် ဖြစ်ပွားခြင်းမရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သင့်တစ်သက်တာတွင် မျိုးဥထွက်သည့်အကြိမ်နည်းလေ၊ သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းပါးလေဖြစ်သည်။ အသက် (၃၅) နှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုယ်ဝန်ရှိလာသော အမျိုးသမီးများသည် ငယ်ရွယ်စဉ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည့် အမျိုးသမီးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သားဥအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်7

  • ဓမ္မတာစတင်ချိန်နှင့် ကုန်ဆုံးသည့်အသက်အရွယ်- ငယ်ရွယ်စဉ်တွင် ဓမ္မတာစတင်ခြင်း သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းအသက်အရွယ်တွင် သွေးဆုံးခြင်း သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံးသည် သင့်တစ်သက်တာတစ်လျှောက် ဓမ္မတာစက်ဝန်း (မျိုးဥထွက်ခြင်းကိုဖြစ်စေသော) အရေအတွက်တိုးလာခြင်းကြောင့် သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးလာစေနိုင်ပါသည်။

  • သွေးဆုံးပြီးနောက် ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး- သွေးဆုံးခြင်းလက္ခဏာများကို ထိန်းချုပ်ရန် ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံးကို သောက်သုံးခြင်းသည် အထူးသဖြင့် ငါးနှစ်ထက်ပို၍ အသုံးပြုပါက သားဥအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါသည်။2.

  • ယခင်က ရင်သားကင်ဆာဖြစ်ဖူးခြင်း- အထူးသဖြင့် အသက်ငယ်သော သို့မဟုတ် ရင်သားကင်ဆာရှိသော မိသားစုဝင်များ ရှိကြသော ရင်သားကင်ဆာမှ ရှင်သန်သူများသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများပါသည်6။ ဤကင်ဆာများတွင် အဖြစ်များသော ဟော်မုန်းနှင့် မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ အန္တရာယ်အချက်များရှိပါသည်။

  • Endometriosis- Endometriosis သည် ပုံမှန်အားဖြင့် သားအိမ်အတွင်းပိုင်းရှိ တစ်ရှူးများ သားအိမ်အပြင်ဘက်တွင် ပေါက်ပွားသည့် အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် Clear ဆဲလ်များနှင့် endometrioid သားအိမ်ကင်ဆာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါသည်။

  • ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် Mucinous သားအိမ်ကင်ဆာ ကဲ့သို့သော သားအိမ်ကင်ဆာ အမျိုးအစားအချို့ ဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးစေပါသည်။

  • ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်း သို့မဟုတ် အဝလွန်ခြင်း- အထူးသဖြင့် အရွယ်ရောက်ပြီးစ အစောပိုင်းတွင် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် ပိုတက်ခြင်းသည် သားအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။2.

ဤဖြစ်နိုင်ချေများထဲမှ တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသောအချက်များရှိခြင်းသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာကို အလိုအလျောက်ခံစားရမည်ဟု မဆိုလိုပါ။ ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များသောလူအများစုသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားခြင်းမရှိသော်လည်း အချို့သောအန္တရာယ်အချက်များ မသိရှိကြပါ။

သားဥအိမ်ကင်ဆာ၏ ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် ဝေဒနာများက ဘာတွေလဲ ?

ဤကင်ဆာသည် အစောပိုင်းအဆင့်တွင် လက္ခဏာအနည်းငယ် သို့မဟုတ် လုံးဝမရှိသောကြောင့် စောစီးစွာသိရှိရန်ခက်ခဲစေပါသည်။ ၎င်းတို့ဖြစ်လာသည့်အခါ ပါဝင်သော သားအိမ်ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများနှင့် ဝေဒနာများမှာ1-

  • Abdominal (ဗိုက်) ဖောရောင်ခြင်း သို့မဟုတ် မသက်မသာဖြစ်ခြင်း။
  • ဝမ်းချုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော ဝမ်းအကျင့်များ ပြောင်းလဲခြင်း။
  • မကြာခဏ ဆီးသွားရန်လိုအပ်ခြင်း။
  • အစာစားချင်စိတ် ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ဗိုက်ပြည့်အင့် လွယ်ခြင်း။
  • တင်ပါးဆုံတွင်း နာကျင်ခြင်း။
  • တင်ပါးဆုံတွင်း နာကျင်ခြင်း။
  • ခါးနာခြင်း။
  • မရည်ရွယ်ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း။
  • အနားယူခြင်းဖြင့် မသက်သာသော အဆက်မပြတ် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း။li>

ဤလက္ခဏာအများစုသည် ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်ပြဿနာများကဲ့သို့သော အဖြစ်များသော ဝေဒနာများကြောင့် ဖြစ်နိုင်ချေပိုများသည်။ သို့သော် သင့်တွင် ဤလက္ခဏာများ ရှိပါက၊ အထူးသဖြင့် ဆက်လက်ရှိနေပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက၊ လိုအပ်ပါက စစ်ဆေးကြည့်ရှုရန် ဆရာဝန်နှင့် ပြသသင့်ပါသည်။

ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် အဆင့် သတ်မှတ်ခြင်း

သားဥအိမ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေခြင်း

သားဥအိမ်ကင်ဆာဟုသံသယရှိပါက သင့်ဆရာဝန်သည် ကင်ဆာရှိသည်ဟုသေချာသတ်မှတ်ရန် ထပ်မံစစ်ဆေးမှုများ လုပ်ရန်လိုအပ်ပါသည်1,8,9

  • ဆေးခန်းမှတ်တမ်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်း- သင့်ဆရာဝန်သည် ရောဂါလက္ခဏာများ၊ ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များနှင့် မိသားစုရာဇဝင်ကို မေးမြန်းမည်ဖြစ်ပြီး ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် တင်ပါးဆုံတွင်းစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။ တင်ပါးဆုံတွင်း စစ်ဆေးမှု (မိန်းမကိုယ် သို့မဟုတ် အတွင်းပိုင်း စစ်ဆေးခြင်းဟုလည်း လူသိများသည်)၊ သင့်ဆရာဝန်သည် မူမမှန်မှုတစ်ခုခုကို ရှာဖွေရန် မိန်းမကိုယ်အတွင်းပိုင်းနှင့် သားအိမ်ခေါင်းအတွင်းပိုင်းကို စစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။ သားအိမ်နှင့် သားဥအိမ်၏ အရွယ်အစားနှင့် ပုံသဏ္ဍာန်ကို နူးညံ့သိမ်မွေ့မှု သို့မဟုတ် ကျယ်ဝန်းသည့်နေရာများအတွက်လည်း အကဲဖြတ်မည်ဖြစ်ပါသည်။

  • သွေးစစ်ဆေးခြင်း- သွေးစစ်ဆေးမှုများသည် ကင်ဆာဆဲလ်များမှ ထုတ်လုပ်သည့် အကျိတ်အမှတ်အသားများဟုခေါ်သော ပရိုတင်းအချို့ကို တိုင်းတာနိုင်ပါသည်။ သားဥအိမ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင်အသုံးပြုသည့် အကျိတ်အမှတ်အသားစစ်ဆေးမှုတစ်ခုအား CA-125 ဟုခေါ်သည်။ သို့သော်လည်း အချို့သော သားဥအိမ်ကင်ဆာများသည် CA-125 မပြုလုပ်ထားသောကြောင့် သားဥအိမ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင် အမြဲတမ်းတိကျမှုမရှိသည့်အပြင် endometriosis နှင့် အူအတက်ကဲ့သို့သော ကင်ဆာမဟုတ်သောအခြေအနေများတွင်လည်း မြင့်တက်နေနိုင်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်သည် ပိုးမွှားဆဲလ်ကင်ဆာကို သံသယရှိပါက human chorionic gonadotropin (HCG)၊ alpha-fetoprotein (AFP) နှင့် lactate dehydrogenase (LDH) အပါအဝင် အခြားသော အကျိတ်အမှတ်အသားများကို စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။ သင်၏အထွေထွေကျန်းမာရေးနှင့် သင့်ကျောက်ကပ်နှင့် အသည်း၏လုပ်ဆောင်ချက်ကို စစ်ဆေးရန် အခြားသွေးစစ်ဆေးမှုများကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပါသည်။

  • ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုများ- ပုံရိပ်စမ်းသပ်မှုများသည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းပိုင်းကိုပြသသည့် အသေးစိတ်ပုံများကို ယူဆောင်သည်။ သားအိမ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရန်အသုံးပြုသောစမ်းသပ်မှုများတွင် အာထရာဆောင်း၊ ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (CT) စကင်န်၊ သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှုပုံရိပ်ဖော်ခြင်း (MRI) စကင်န်နှင့် ဝမ်းဗိုက်၏ပိုစ်ထရွန်ထုတ်လွှတ်မှု ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (PET) စကင်န်တို့ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့သည် အကျိတ်၏ အရွယ်အစားနှင့် အနေအထား၊ သွေးကြောများနှင့် ကင်ဆာသည် အခြားနေရာသို့ ပျံ့နှံ့သွားခြင်း ရှိမရှိတို့ကို ပြသနိုင်သည်။

  • တစ်ရှူးနမူနာ-

    • Biopsy သည် ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများကို စစ်ဆေးရန်အတွက် အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်တွင် ကြည့်ရှုရမည့် တစ်သျှူးနမူနာများကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ သားအိမ်ကင်ဆာအတွက်၊ ခွဲစိတ်စဉ်အတွင်း အကျိတ်ကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြင့် အသားစဥ်စစ်ဆေးခြင်းကို အများဆုံးရရှိလေ့ရှိသည်။ ရှားပါးသောအခြေအနေများတွင်၊ သံသယရှိသောသားအိမ်ကင်ဆာကို ခွဲခြမ်းစိပ်စိပ်လုပ်ထုံးလုပ်နည်း (ကင်မရာနှင့် ဝမ်းဗိုက်အတွင်း သေးငယ်သောဖြတ်တောက်မှုများမှတစ်ဆင့် ထည့်သွင်းထားသည့်ကိရိယာများအသုံးပြု၍ အနည်းဆုံးထိုးဖောက်ခွဲစိတ်မှုတစ်ခု) သို့မဟုတ် အာထရာဆောင်း သို့မဟုတ် CT စကင်န်လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် ဝမ်းဗိုက်အရေပြားမှတစ်ဆင့် အကျိတ်ထဲသို့ တိုက်ရိုက်ထိုးအပ်ဖြင့် အကျိတ်ထဲသို့ တိုက်ရိုက်ထည့်ဝင်သည့် ရှားပါးအခြေအနေများတွင် ဖြစ်နိုင်သည်။ ကင်ဆာရောဂါကြောင့် ခွဲစိတ်မှု မလုပ်နိုင်ဘဲ သို့မဟုတ် အခြားသော ပြင်းထန်သော ကျန်းမာရေး အခြေအနေကြောင့် ခွဲစိတ်ရန် အဆင်မပြေပါက ပုံမှန်အားဖြင့် ၎င်းကို အသားစယူစစ်ဆေးခြင်းသည် ကင်ဆာကို ပြန့်ပွားစေမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

    • သင့်တွင် ascites (ဝမ်းဗိုက်အတွင်းအရည်များစုနေပါက) အာထရာဆောင်းလမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဝမ်းဗိုက်နံရံကို ထိုးအပ်မှတစ်ဆင့်ရရှိသော အရည်နမူနာများကို သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုအတွင်း ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရန်အတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ တစ်သျှူးအသားစဥ်စစ်ဆေးခြင်း သို့မဟုတ် အရည်များကို ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး ကင်ဆာဆဲလ်များရှိနေခြင်း ရှိ၊မရှိ၊ သို့ဆိုလျှင် ၎င်းသည် သားအိမ်ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် အဆင့်ဖြစ်သည် (အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်တွင် ဆဲလ်များသည် မည်မျှပုံမှန်မဟုတ်ပါ)။

    • ထို့အပြင်၊ မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုသည် ကင်ဆာဆဲလ်များရှိနိုင်သည့် တိကျသောမျိုးဗီဇများ၊ ပရိုတင်းများနှင့် အခြားအရာများ (ဇီဝအမှတ်အသားများ သို့မဟုတ် အကျိတ်အမှတ်အသားများဟုခေါ်သည်) ကိုရှာဖွေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ဤမျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများရှိနေခြင်းသည် ကင်ဆာကုသမှု ရွေးချယ်မှုကို လမ်းညွှန်ပေးနိုင်သည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာကို ဘယ်လိုအဆင့်သတ်မှတ်မလဲ ?

သားအိမ်ကင်ဆာကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက်၊ သင့်ဆရာဝန် သည် ရောဂါ၏အတိုင်းအတာ (အဆင့်) ကို ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်။ ကင်ဆာပြန့်ပွားမှု ရှိ၊ မရှိ သိရှိရန် အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း ပြုလုပ်ပြီး ဖြစ်ပါက ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့် အစိတ်အပိုင်းများအထိ ပျံ့နှံ့သွားသည်ကို သိရှိနိုင်သည်။ CT စကင်န်များ၊ PET-CT စကင်န် သို့မဟုတ် MRI ကဲ့သို့သော ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုများသည် ကင်ဆာ၏အဆင့်ကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း သင့်ဆရာဝန်သည် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ချိန်တွင် အဆင့်အတိအကျကို အတိအကျသိရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သားအိမ် ကင်ဆာသည် အနီးနားရှိ lymph node များ၊ ဆီးအိမ်၊ သားအိမ်နှင့် စအိုလမ်းကြောင်းများသို့ မကြာခဏပျံ့နှံ့ပြီး peritoneum (ဝမ်းဗိုက်အတွင်းပိုင်း)၊ အူသိမ်အူမ၊ အစာအိမ်အသည်းနှင့် အဆုတ်များသို့ မကြာခဏပျံ့နှံ့ပါသည်။ ကံမကောင်းစွာပဲ၊ သားအိမ်ကင်ဆာအများစုသည် ၎င်းတို့ကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိချိန်တွင် သားအိမ်အပြင်ဘက်သို့ ပျံ့နှံ့နေပြီဖြစ်သည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာ၏ အဆင့်များမှာ10-

  • အဆင့် I- ကင်ဆာသည် သားဥအိမ် သို့မဟုတ် သားအိမ်ပြွန်တွင်သာရှိသည်။
  • အဆင့် II- ကင်ဆာသည် သားဥအိမ် အပြင်ဘက် တင်ပါးဆုံတွင်းသို့ ကြီးထွားလာပါသည်။
  • အဆင့် III- ကင်ဆာသည် တင်ပါးဆုံတွင်း အပြင်ဘက်တွင် ဝမ်းဗိုက်အတွင်းပိုင်း (peritoneum) အတွင်းသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။ ဝမ်းဗိုက်နောက်ဘက်ရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များသို့လည်း ပျံ့နှံ့သွားနိုင်ုပါသည်။
  • အဆင့် IV- ကင်ဆာသည် အသည်း သို့မဟုတ် အဆုတ်ကဲ့သို့သော သားဥအိမ်နှင့် အနည်းငယ်အကွာအဝေးရှိ အခြားအင်္ဂါများသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။

ရောဂါရှာဖွေသည့်အဆင့်နိမ့်လေ၊ အောင်မြင်သောကုသမှုနှင့် ရေရှည်ရှင်သန်နိုင်ခြေ မြင့်မားလေဖြစ်ပါသည်။

ကုသမှုနည်းလမ်း

သားဥအိမ်ကင်ဆာကုသမှုနည်းလမ်းများ

သင့်ကုသမှုအစီအစဉ်ကို စဉ်းစားသည့်အခါ သင့်ဆရာဝန်သည် အောက်ပါအချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဖြစ်သည်11

  • ရောဂါအဆင့် (အတိုင်းအတာ)။
  • အကျိတ်၏လက္ခဏာများ (ကင်ဆာအမျိုးအစား၊ အမျိုးအစားခွဲနှင့် အဆင့်)။
  • သင့်အသက်အရွယ်၊ အလုံးစုံကျန်းမာရေးနှင့် အခြားရောဂါများအတွက် သင်ရနိုင်သော အခြားကုသမှုများ။
  • ကလေးမွေးချင်တာပဲဖြစ်ဖြစ်။
  • သင်၏အကြိုက်များ။

သားဥအိမ်ကင်ဆာကုသခြင်း၏ ပထမပန်းတိုင်မှာ ကင်ဆာကို ဖယ်ရှားရန်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့မဖြစ်နိုင်ပါက ကင်ဆာ၏တိုးတက်မှုကို တတ်နိုင်သမျှကာကွယ်ရန်နှင့် လူနေမှုဘဝတိုးတက်စေရန်အတွက် ကင်ဆာကိုတည်ငြိမ်အောင် အာရုံစိုက်ရပေမည်။ သားဥအိမ်ကင်ဆာကို အောက်ပါနည်းလမ်းများဖြင့် ကုသနိုင်ပြီး မကြာခဏ နည်းလမ်းများကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုပါသည်1,12,13,14

  • ခွဲစိတ်မှု- ကင်ဆာ၏ အမှန်တကယ် အတိုင်းအတာကို ဆုံးဖြတ်ရန်၊ ခွဲစိတ်မှု သို့မဟုတ် အဆင့်သတ်မှတ်ရန် လိုအပ်သည်။ လုပ်ငန်းစဉ်အတွင်း ဆရာဝန်သည် ဝမ်းဗိုက်အတွင်းပိုင်းဖြစ်သော peritoneum ကို စစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။ ကင်ဆာဆဲလ်များကိုရှာဖွေရန် အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်တွင် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန်အတွက် ဝမ်းဗိုက်နှင့် တင်ပါးဆုံတွင်းအတွင်းရှိ ကွဲပြားသောနေရာများအပြင် သွားအတွင်းပိုင်းရှိ အရည်များကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန်အတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ ပေးပို့သည်။

    ခွဲစိတ်မှု၏ အခြားအရေးကြီးသောအပိုင်းမှာ အကျိတ်ကို တတ်နိုင်သမျှ ဖယ်ရှားရန်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးအများစုသည် သားအိမ်ခွဲစိတ်မှု (သားအိမ်ဖယ်ထုတ်ခြင်း)၊ salpingo-oophorectomy (သားဥအိမ်နှင့် သားအိမ်ပြွန်နှစ်ခုလုံးကို ဖယ်ရှားခြင်း) နှင့် lymph node dissection ( lymph node များကို ဖယ်ရှားခြင်း) တို့ ရှိကြပေမည်။ ကင်ဆာသည် တင်ပါးဆုံတွင်းနှင့် ဝမ်းဗိုက်တစ်လျှောက် ပျံ့နှံ့သွားပါက၊ ကင်ဆာကို တတ်နိုင်သမျှ ဖယ်ရှားရန် အဖျက်လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

    အကယ်၍ သင့်တွင် အစောပိုင်း အဆင့်နိမ့်ကင်ဆာရှိပြီး ကုသမှုခံယူပြီးနောက် ကလေးယူလိုပါက၊ တစ်ဖက်တည်းရှိ သားအိမ်ပြွန်နှင့်အတူ ကင်ဆာပါရှိသော သားဥအိမ်ကိုသာ ဖယ်ရှားရန် သင့်အား ရွေးချယ်ခွင့် ပေးနိုင်ပါသည်။ ၎င်းသည် သက်ရောက်မှုမရှိသော သားဥအိမ်နှင့် သားအိမ် (သားအိမ်) တို့ကို ချန်ထားခဲ့သောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ရနိုင်ချေရှိသည်။

    အလွန်စောသောအဆင့်ရောဂါနှင့် ပြင်းထန်မှုမရှိသောကင်ဆာအမျိုးအစားများအတွက်၊ ခွဲစိတ်မှုသည် ကင်ဆာကိုပျောက်ကင်းနိုင်ချေရှိပြီး နောက်ထပ်ကုသမှုမလိုအပ်ပါ။ ပိုမိုအဆင့်မြင့်ပြီး ပြင်းထန်သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများအတွက်၊ ခွဲစိတ်မှုအပြီး (တခါတရံတွင်လည်း) ဓာတုကုထုံးများ လိုအပ်ပါသည်။

  • ဓာတုကုထုံး- ဓာတုကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန် သို့မဟုတ် ခွဲထွက်ခြင်းမှရပ်တန့်ရန် ကင်ဆာဆန့်ကျင်ဆေးများ (cytotoxic) ဆေးဝါးများကို အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို သွေးပြန်ကြော (သွေးကြောသွင်း) မှတစ်ဆင့် သို့မဟုတ် ပါးစပ် (ပါးစပ်) ဖြင့် ပေးပို့နိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်၏ နေရာအားလုံးနီးပါးသို့ ရောက်ရှိရန် သွေးကြောမှတဆင့် လည်ပတ်သည်။ ကျန်ရှိနေနိုင်သော ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသတ်ရန် အဆင့်မြင့်နှင့်အဆင့်မြင့်ကင်ဆာများအတွက် ခွဲစိတ်မှုအပြီးတွင် အများအားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ခွဲစိတ်မှုပိုမိုလွယ်ကူစေရန် အကျိတ်ကို ကျုံ့သွားစေရန် ခွဲစိတ်မှုမပြုမီတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်၊ ဓာတုကုထုံးဆေးများကို ဝမ်းဗိုက်ထဲသို့ catheter (ပါးလွှာသောပြွန်) မှတဆင့် အပူပေးပြီး သွင်းပေးနိုင်ပါသည်။

  • ပစ်မှတ်ထားကုထုံး- ပစ်မှတ်ထားသောကုထုံးများသည် အကျိတ်ကြီးထွားမှုနှင့် ပြန့်ပွားမှုတွင်ပါ၀င်သည့် ကင်ဆာဆဲလ်များရှိ တိကျသောမော်လီကျူးများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းဖြင့် ကင်ဆာကြီးထွားမှုကို ဟန့်တားသောဆေးများဖြစ်သည်။ ပစ်မှတ်ထားကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များအပေါ် ၎င်း၏ သီးခြားလုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် ဓာတုကုထုံး သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးထက် ပုံမှန်ဆဲလ်များကို ထိခိုက်မှုနည်းစေသည်။ ၎င်းကို များသောအားဖြင့် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများရှိသည့် အဆင့်မြင့်သားအိမ်ကင်ဆာများကို ကုသရန်အတွက် ဓာတုကုထုံးနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။

  • Immunotherapy ( မိမိခုခံအားစနစ်သုံးကုထုံး )- Immunotherapy သည် ကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ရန် ခန္ဓာကိုယ်၏ ခုခံအားစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည့် ကုသမှုဖြစ်သည်။ ၎င်းကို မျိုးရိုးဗီဇ အင်ဂျင်နီယာပညာဖြင့် ပြုလုပ်နိုင်ပြီး သားအိမ်တွင်းကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ဖျက်ရန် သို့မဟုတ် သင့်ကိုယ်ခံအားစနစ်ဆဲလ်များကို ကင်ဆာဆဲလ်များကို ဖော်ထုတ်တိုက်ခိုက်ရာတွင် ကူညီပေးသည့် ဆေးဝါးများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်ပါသည်။ Immunotherapy သည် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများဖြင့် အချို့သောအဆင့်မြင့်သားအိမ်ကင်ဆာများကို ကုသရာတွင် အသုံးပြုပါသည်။

  • ဟော်မုန်းကုထုံး- ဟော်မုန်းကုထုံးသည် သားဥအိမ်ကင်ဆာအချို့တွင် အီစထရိုဂျင်ကို အားကိုးသော သားဥအိမ်ကင်ဆာများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို တားဆီးပေးသည့် ကင်ဆာကုသမှုတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။

  • ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး (Radiotherapy): ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန် သို့မဟုတ် မကြီးထွားစေရန်အတွက် အစွမ်းထက်သော စွမ်းအင်မြင့်ရောင်ခြည်များကို အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ သားအိမ်ကင်ဆာကို ကုသရာမှာ သုံးခဲပါတယ်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာကြောင့်အသက်ရှင်နှုန်း

စင်္ကာပူရှိ သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအားလုံးတွင် ၅ နှစ်တာ ရှင်သန်နှုန်းသည် ၄၃% ဝန်းကျင်ဖြစ်သည်4။ သို့သော် ကင်ဆာကို စောစီးစွာ တွေ့ရှိပြီး ကုသလေ ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ ပိုများလေဖြစ်သည်။ သားအိမ်ကင်ဆာ၏ 45% ဝန်းကျင်ကို Stage I4 တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီး4 90% နီးပါးသည် 5 နှစ်တွင် ရှင်သန်နှုန်းနီးစပ်သည်15

ကံမကောင်းစွာဖြင့်၊ လူနာများ၏ 20% ခန့်သည် အဆင့် IV (အဆင့် IV) သားအိမ်ကင်ဆာ4 ရှိကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိပြီး 4 ဤအုပ်စုအတွက် ကြိုတင်ခန့်မှန်းမှုမှာ သိသိသာသာနည်းပြီး အသက်ရှင်နှုန်း 19% ရှိသည်15။ ရှင်သန်နှုန်းစာရင်းဇယားများကို 5 နှစ်တစ်ကြိမ်တိုင်းတာသည်ဖြစ်သောကြောင့် သားအိမ်ကင်ဆာကုသမှုတွင် လတ်တလောတိုးတက်မှုများကို ထင်ဟပ်နေမည်မဟုတ်ကြောင်း သတိပြုသင့်သည်။ ယခုအဆင့်မြင့်သားအိမ်ကင်ဆာရှိနေကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိသူများသည် အဆိုပါကိန်းဂဏာန်းများထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ခန့်မှန်းခြေရလဒ် (ရလဒ်) ရရှိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ရှင်သန်မှုနှုန်းသည် အဆင့် (ကင်ဆာပြန့်ပွားမှု မည်မျှအထိ) ကို အခြေခံ၍ အုပ်စုဖွဲ့ထားသော်လည်း ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် အဆင့်၊ သင့်အသက်အရွယ်၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ကုသမှုအပေါ် ကင်ဆာတုံ့ပြန်မှု မည်မျှ ကောင်းမွန်သည် စသည့်အချက်များသည် သင့်ခန့်မှန်းချက် (ရလဒ်) ကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။ ဤအရာများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာတွင်ပင်၊ သင့်ဆရာဝန်မှ သင့်အား ပေးသော ရောဂါခန့်မှန်းချက်သည် ကျွန်ုပ်တို့တွင် တူညီသောရောဂါရှိဖူးသူများ၏ စာရင်းဇယားများအပေါ် အခြေခံ၍ ခန့်မှန်းချက်တစ်ခု ဖြစ်လိမ့်မည်။ သင့်ခရီးသည် အလားတူအခြေအနေမျိုးတွင် အခြားသူတစ်ဦး၏ခရီးနှင့် ကွဲပြားနေသေးသည်။

ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်း

သားဥအိမ်ကင်ဆာကို ကြိုတင်စစ်ဆေးခြင်း

ကြိုတင်စစ်ဆေးမှုဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးတွင် ရောဂါလက္ခဏာမပြမီ ကင်ဆာကို ရှာဖွေခြင်းအား ရည်ညွှန်းပါသည်။ သားအိမ်ကင်ဆာအတွက် လောလောဆယ် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုကို အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အစောပိုင်းအဆင့် 16 တွင် သားအိမ်ကင်ဆာကို ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ကောက်ယူနိုင်သည့် စမ်းသပ်မှု မရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်16။ ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးတွင် ရောဂါလက္ခဏာမပြမီ ကင်ဆာကို ရှာဖွေခြင်းအား ရည်ညွှန်းပါသည်။ သားအိမ်ကင်ဆာအတွက် လောလောဆယ် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုကို အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အစောပိုင်းအဆင့် 16 တွင် သားအိမ်ကင်ဆာကို ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ကောက်ယူနိုင်သည့် စမ်းသပ်မှု မရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် BRCA မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများ၊ Lynch syndrome သို့မဟုတ် သားအိမ်နှင့် ရင်သားကင်ဆာများ၏ ပြင်းထန်သော မိသားစုရာဇဝင်ကဲ့သို့သော မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အမွေဆက်ခံထားသော အမျိုးသမီးများသည် သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားပြီး အနီးကပ်စောင့်ကြည့်သင့်သည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာကိုကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း

သားဥအိမ်ကင်ဆာကိုကာကွယ်ရန် အာမခံထားသော နည်းလမ်းမရှိသော်လည်း သင်သည်ဖြစ်နိုင်ချေလျှော့ချနိုင်သောနည်းလမ်းအချို့ရှိပါသည်1,17,18

  • သန္ဓေတားဆေးများသောက်ရန် စဉ်းစားပါ- တားဆေးများ (ပဋိသန္ဓေတားဆေး) သောက်သုံးခြင်းသည် သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါသည်။ ပဋိသန္ဓေတားဆေးကို ငါးနှစ်နှင့်အထက်သောက်သုံးသော အမျိုးသမီးများသည် သန္ဓေတားဆေးကို မသုံးဖူးသော အမျိုးသမီးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ 50% ခန့် လျော့နည်းပါသည်။ ဒါပေမယ့် ဒီဆေးတွေက ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ တိုးလာစေမှုအပါအဝင် ပြင်းထန်သော ဖြစ်နိုင်ချေ နဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေရှိပါတယ်။ ဤရွေးချယ်မှုသည် သင့်အတွက် သင့်လျော်မှုရှိမရှိ သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။

  • သွေးဆုံးပြီးနောက် ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံး၏ အန္တရာယ်များနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများကို ချိန်ဆကြည့်ပါ- အခြားဆေးများကဲ့သို့ပင် သွေးဆုံးခြင်းလက္ခဏာများအတွက် အီစထရိုဂျင် ကုသမှုကို လိုအပ်သော အနိမ့်ဆုံးပမာဏနှင့် ဖြစ်နိုင်သမျှ အချိန်တိုအတွင်း အသုံးပြုသင့်သည်။ ဟော်မုန်းအစားထိုးကုထုံးကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် ပုံမှန်နောက်ဆက်တွဲနှင့် တင်ပါးဆုံတွင်းစစ်ဆေးခြင်းကို အကြံပြုထားသည်။

  • မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းနှင့် စမ်းသပ်ခြင်းတို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါ- သင့်တွင် ရင်သားကင်ဆာနှင့် သားအိမ်ကင်ဆာများ၏ ပြင်းထန်သော မိသားစုရာဇဝင် သို့မဟုတ် သင့်အား သားဥအိမ်နှင့် အခြားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ မြင့်မားစေသည့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အခြေအနေများရှိပါက၊ မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းနှင့် စမ်းသပ်ခြင်း၏ ဖြစ်နိုင်ချေအကျိုးကျေးဇူးများအကြောင်း သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။ BRCA mutation ကဲ့သို့သော မျိုးရိုးဗီဇ ဗီဇပြောင်းလဲခြင်း ရှိသည်ကို တွေ့ရှိပါက၊ သင်၏ သားအိမ်နှင့် သားအိမ်ပြွန်များကို ကင်ဆာမဖြစ်မီ ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်ရန် အကြံပြုနိုင်ပါသည်။ သွေးဆုံးခါနီး အမျိုးသမီးများတွင် BRCA မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုရှိပြီး သားဥအိမ်များကို ဖယ်ရှားထားသူများသည် သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ 85% မှ 95% နှင့် ရင်သားကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ 50% သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို၍ လျော့ချပေးပါသည်။18.

  • ကျန်းမာသောဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို ထိန်းသိမ်းပါ- တက်ကြွပြီး လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်နေခြင်းသည် သင့်ကျန်းမာရေးနှင့် သုခကို တိုးတက်စေသည်။ တစ်ပတ်ရဲ့ရက်အများစုမှာ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ကြည့်ပါ။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရန် လူသစ်ဖြစ်ပါက ပန်းခြံပတ်လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့သော ညင်သာသောလှုပ်ရှားမှုဖြင့် ဖြည်းဖြည်းချင်းစတင်ကာ ဖြည်းဖြည်းချင်းတက်ပါ။ အဆီနည်းသော သကြား၊ အနီရောင်အသားနှင့် အလွန်ပြုပြင်ထားသော အစားအစာများ နှင့် လတ်ဆတ်သော သစ်သီးများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အစေ့အဆန်များ ပိုမိုစားသုံးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး မျှတသောအစားအစာကို စားသုံးခြင်းဖြင့် ရောဂါများနှင့် ကင်ဆာရောဂါများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ သင်ဆေးလိပ်သောက်ပါက သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအဖွဲ့၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးနှင့် သင့်အားရပ်တန့်ရန်ကူညီမည့်နည်းလမ်းများအကြောင်း ဆွေးနွေးပါ။ ၎င်းတို့တွင် ပံ့ပိုးကူညီရေးအဖွဲ့များ၊ ဆေးဝါးများနှင့် နီကိုတင်းအစားထိုးကုထုံးများ ပါဝင်ပါသည်။

မကြာခဏအမေးများသော မေးခွန်းများ

Collapse All
Expand All

သားဥအိမ်ကင်ဆာနှင့် ၎င်း၏ကုသမှု(များ)သည် အစားအစာနှင့် သင်၏ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကို ပြောင်းလဲစေနိုင်သည်။ အစာစားချင်စိတ် ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝါးရခက်ခြင်းနှင့် အစာမကြေခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည့် ခံတွင်းအနာများ ဖြစ်တတ်ပြီး သင့်အစားအစာ စားသုံးမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ သင့်အစားအသောက်အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော အပြောင်းအလဲအချို့ကို ပြုလုပ်ထားသည်၊ ဥပမာ-

  • အာဟာရချို့တဲ့သော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- ဖြစ်နိုင်လျှင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး အာဟာရဓာတ်များသော အစားအစာရွေးချယ်စရာများကို အချည်းနှီးဖြစ်စေသော ကယ်လိုရီများ/ အာဟာရချို့တဲ့သော အစားအစာများဖြစ်သည့် သကြားပါသောအချိုရည်များ၊ ထုပ်ပိုးထားသော သရေစာများနှင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်အခြေခံ အချိုပွဲများကဲ့သို့ ရွေးချယ်ပါ။
  • အစာများများစားခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- အစာစားချင်စိတ်မရှိလျှင် ကြီးကြီးသုံးနပ်အစား တစ်နေ့လျှင် အသေးခြောက်နပ်ကို စားသုံးကြည့်ပါ။
  • အစာမကြေစေသော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- အအေးလွန်ကဲသော အချိုရည်များ၊ အရက်၊ အစပ်အစားအစာများ၊ ချဉ်ချဉ်၊ လိမ္မော်သီးများနှင့် ကဖိန်းဓာတ်ကဲ့သို့သော အစားအစာများသည် အစာမကြေခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
  • ကျန်းမာပြီး မျှတသောအစားအစာရှိခြင်း- သစ်သီးများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အစေ့အဆန်များ များများပါသော မျှတသော အစားအစာ၊ ရှောက်သီးနည်းသော အစားအစာများ၊ အနီရောင်အသားများနှင့် ပြုပြင်ထားသော အသားများသည် သားအိမ်ကင်ဆာထက် အခြားသော ကင်ဆာရောဂါများကို လျော့နည်းစေသည်။

ကင်ဆာကုသမှုအချို့သည် သင့်ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို အားနည်းစေပြီး တုပ်ကွေးနှင့် COVID-19 ကဲ့သို့သော အဖြစ်များသောရောဂါများကို ပိုမိုခံစားနိုင်စေသည်။ ၎င်းတို့သည် သင့်ကို မောပန်းလွယ်စေနိုင်သည်။ သင့်ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို အပြောင်းအလဲအချို့ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နိုင်ပါသည်၊၊

  • လူများသောနေရာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- တတ်နိုင်သမျှ လူစုလူဝေး၊ လေဝင်လေထွက်မကောင်းသောနေရာများနှင့် ဝေးဝေးနေပါ။ အကယ်၍ သင်ရှိနေရမည်ဆိုလျှင် မျက်နှာဖုံးတပ်ခြင်း၊ အဝေးမှနေ၍ လက်ကိုဆေးကြောခြင်းစသည့် ထိတွေ့မှုဆိုင်ရာသတိထားမှုများကို ထိန်းသိမ်းပါ။
  • သင့်ကိုယ်သင် အနားယူရန် အချိန်ပေးပါ။- သင်သည် မောပန်းလွယ်ပြီး လှုပ်ရှားမှုကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ မထိန်းနိုင်တော့သည်ကို သင်တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုပြီးမြောက်ရန် သင့်ကိုယ်သင် အချိန်ပိုပေးပြီး တစ်ရက်အတွင်း အလွန်အကျွံလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ကြားကာလများတွင် အနားယူချိန်များရှိကြောင်း သေချာပါစေ။

ကင်ဆာရောဂါဟု ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းဖြင့် ရင်ဆိုင်စရာတွေများစွာရလာနိုင်စေပါသည်။ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း သို့မဟုတ် မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းစသည့် သင့်စိတ်ခံစားချက်အပြောင်းအလဲများကို ကြုံတွေ့ရနိုင်ပြီး ၎င်းသည် သင့်အမြင်နှင့် သင့်အနာဂတ်အတွက် အတွေးအမြင်များကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ ဒီခံစားချက်တွေကို ကိုယ့်ကိုကိုယ် ထိန်းမထားပါနဲ့။ သင့်စိတ်ခံစားချက်သည် အမြဲတစေ နိမ့်ပါးနေပါက သို့မဟုတ် သင်ယခင်က သင်နှစ်သက်ခဲ့သည့် လှုပ်ရှားမှုများ သို့မဟုတ် လူမှုရေးအဆက်အသွယ်များမှ နုတ်ထွက်နေပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။ အလားတူရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် အခြားသူများနှင့် တွေ့ဆုံရသည့် ပံ့ပိုးကူညီမှုအဖွဲ့တွင် ပါဝင်ခြင်းသည် များစွာအကျိုးရှိနိုင်ပါသည်။

သားဥအိမ်ကင်ဆာ (အဆင့် 1) ကို စောစီးစွာသိရှိနိုင်လျှင် ရလဒ်ကောင်းရရှိရန် အခွင့်အလမ်း မြင့်မားပါသည်။ အဆင့် 1 သားအိမ်ကင်ဆာရှိသော အမျိုးသမီးများ၏ 90% ခန့်သည် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူခြင်းဖြင့် နှင့် လိုအပ်ပါက ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ဓာတုကုထုံးဖြင့် ‌ပျောက်ကင်းအောင်ကုသနိုင်ချေရှိသည်။

သားအိမ်ကင်ဆာသည် မည်သည့်လက္ခဏာမှမပြဘဲ ကြီးထွားရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာနိုင်သည်။ သို့သော် ရောဂါလက္ခဏာများပြသည်နှင့် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်နိုင်သည်။ အဆင့်မြင့်မားသော သားအိမ်ကင်ဆာများသည် နှေးကွေးသော ကင်ဆာများထက် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာတတ်သည်။ သားအိမ်ကင်ဆာအားလုံး၏ ထက်ဝက်နီးပါးသည် ကင်ဆာပြန့်ပွားပြီးနောက် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိကြသည်။

အချို့သော stromal နှင့် germ cell သားအိမ်ကင်ဆာများ (အထက်တွင် Ovarian Cancer အမျိုးအစားများကို ကြည့်ပါ) သည် သားဥအိမ်တစ်ခုတွင် အပြည့်ပါဝင်နေပြီး ထိခိုက်နေသော သားဥအိမ်အား ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်မှုသည် ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း သားဥအိမ်၊ သားအိမ်ပြွန်၊ သားအိမ်နှင့် ပြန်ရည်ကျိတ်နှစ်ခုလုံးကို ဖယ်ရှားခြင်း အပါအဝင် ကင်ဆာအားလုံးကို ဖယ်ရှားကြောင်း သေချာစေရန်အတွက် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ခွဲစိတ်မှုတစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။ ကျန်ရှိနေသေးသော ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ပစ်ရန် ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ဓာတုကုထုံး လိုအပ်နိုင်သည်။

သားအိမ်ကင်ဆာအတွက် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေမှာ BRCA1 သို့မဟုတ် BRCA2 မျိုးဗီဇများတွင် အမွေဆက်ခံထားသော မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤမျိုးဗီဇများ အမွေဆက်ခံထားသူများသည် သားအိမ်ကင်ဆာအားလုံး၏ (၅) မှ (၁၅ ) ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိပါသည်6။ သည် ဤဗီဇပြောင်းလဲမှုရှိသော အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့၏သက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ (၇၀ ) ရာခိုင်နှုန်း အထိရှိသည်7။ ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားသောကြောင့် သားဥအိမ်နှင့် သားအိမ်ပြွန်များကို ကင်ဆာမဖြစ်မီ ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်မှုကို အကြံပြုနိုင်သည်။ သင် သို့မဟုတ် မိသားစုဝင်တစ်ဦးဦးတွင် ဤမျိုးဗီဇများရှိသည်ဟု သိရှိပါက၊ သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခြေအနေနှင့် ဆက်စပ်၍ ဤအရာကို ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းကို စဉ်းစားသင့်သည်။

ရည်ညွှန်းချက်များ

  1. Mayo Clinic. Ovarian Cancer. Accessed at https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ovarian-cancer/symptoms-causes/syc-20375941 on 08 July 2024.
  2. Gleneagles Hospital. Ovarian Cancer. Accessed at https://www.gleneagles.com.sg/conditions-diseases/ovarian-cancer/symptoms-causes on 08 July 2024.
  3. Cancer Research UK. Epithelial Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/types/epithelial-ovarian-cancers/epithelial on 08 July 2024.
  4. National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry Annual Report 2021. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
  5. National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry 50th Anniversary Monograph. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
  6. Cancer Research UK. Risks and Causes of Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/risks-causes on 08 July 2024.
  7. American Cancer Society. Ovarian Cancer Risk Factors. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/ovarian-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html on 08 July 2024.
  8. Cancer Research UK. Tests for Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/getting-diagnosed/tests-ovarian-cancer on 08 July 2024.
  9. American Cancer Society. Tests for Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/ovarian-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html on 08 July 2024.
  10. Cancer Research UK. Stages and Grades of Ovarian Cancer. Accessed at https://about-cancer.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/stages-grades on 08 July 2024.
  11. Cancer Research UK. Stage I Ovarian Cancer. Accessed at https://about-cancer.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/stages-grades/stage-1 on 08 July 2024.
  12. Cancer Research UK. Treatment Decision for Ovarian Cancer. Accessed at https://about-cancer.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/treatment/treatment-decisions on 08 July 2024.
  13. American Cancer Society. Surgery for Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/ovarian-cancer/treating/surgery.html on 08 July 2024.
  14. American Cancer Society. Chemotherapy for Ovarian Cancer. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/ovarian-cancer/treating/chemotherapy.html on 08 July 2024.
  15. National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry 50th Anniversary Monograph – Appendices. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
  16. Cancer Research UK. Screening for Ovarian Cancer. Accessed at https://about-cancer.cancerresearchuk.org/about-cancer/ovarian-cancer/getting-diagnosed/screening on 08 July 2024.
  17. Cleveland Clinic. Ovarian Cancer. Accessed at https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4447-ovarian-cancer on 08 July 2024.
  18. American Cancer Society. Can Ovarian Cancer Be Prevented? Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/ovarian-cancer/causes-risks-prevention/prevention.html on 08 July 2024.
x