အစာအိမ်ကင်ဆာ
ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်
အစာအိမ်ကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ ?
gastric cancer ဟုလည်းသိကြသောအစာအိမ်ကင်ဆာသည် အစာအိမ်နံရံမှာ ပုံမှန်မဟုတ်သောဆဲလ်များတိုးပွားလာသောကြောင့်အကျိတ်(အဖု) (သို့မဟုတ်) အနာဖြစ်လာပါသည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာအမျိုးအစားများ
အစာအိမ်ကင်ဆာသည် ဆဲလ်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ ခွဲခြားထားပါသည်။ ကင်ဆာသည်ဘယ်ကဖြစ်လာသလဲဆိုရင်1_
- Adenocarcinoma: အစာအိမ်၏ Adenocarcinoma သည် အစာအိမ်၏အတွင်းဘက်ဆုံးနံရံအတွင်းရှိ အကျိအချွဲထုတ်ပေးသော ဂလင်းဆဲလ်များမှ စတင်ပါသည်။ ၎င်းသည် (၉၀ - ၉၅ ) ရာခိုင်နှုန်းသော အစာအိမ်ကင်ဆာ၏အဖြစ်များဆုံးသောကင်ဆာ အမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်2။
- Gastrointestinal stromal tumours (GIST): GIST သည် the interstitial cells of Cajal ဟုခေါ်သော အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းနံရံရှိ အထူးဆဲလ်များ၏ အစောဆုံးဖြစ်သောပုံစံမှ စတင်ပါသည်။ ၎င်းတို့သည် အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းတလျှောက်မှ စတင်သော်လည်း အစာအိမ်နှင့် အူသေးတွင် အများဆုံးတွေ့ရတတ်ပါသည်။
- Neuroendocrine tumours (NETs): NETs သည် အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းတွင်ရှိသော neuroendocrine cells ( အာရုံကြောဆဲလ်နှင့် ဟော်မုန်းပြုလုပ်သောဆဲလ် ကဲ့သို့သော ဆဲလ်အမျိုးအစား ) ကနေစတင်ပါသည်။
- Lymphoma: ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆသည် ခုခံအားဆဲလ်များမှ စတင်သော ကင်ဆာဖြစ်ပါသည်။ ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာသည် ခန္ဓာကိုယ်မှ ခုခံအားဆဲလ်များသည် အစာအိမ်မှ ရောဂါပိုးကို ပြန်တိုက်ထုတ်သောအခါများတွင် တခါတရံအစာအိမ်မှ စတင်တတ်ပါသည်။ အစာအိမ်မှ စတင်သောပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာအများစုသည် ဟော့ချ်ကင်းမဟုတ်သောပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာြဖစ်ပါသည်။ mucosa-associated lymphoid tissue (MALT) ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာနှင့် diffuse large ဘီ ဆဲလ်ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာတို့ပါဝင်ပါသည်။
ကျန်အကြောင်းအရာများတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာသည် အဓိကအားဖြင့် အစာအိမ်၏ adenocarcinoma ကိုရည်ညွှန်းပါသည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာက ဘယ်လောက်အဖြစ်များလဲ?
စင်္ကာပူတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာသည် အမျိုးသားများတွင် ရှစ်ခုမြောက် အဖြစ်အများဆုံးကင်ဆာဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးများတွင် ဆယ်ပုံတစ်ပုံဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး အသီးသီးတွင် ကင်ဆာရောဂါကြောင့် သေဆုံးရသည့် ဆဋ္ဌမနှင့် သတ္တမမြောက် အကြောင်းရင်း ဖြစ်ပါသည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာသည် ပဉ္စမမြောက် အဖြစ်အများဆုံး ကင်ဆာဖြစ်ပြီး ကင်ဆာသေဆုံးမှု စတုတ္ထမြောက် အကြောင်းရင်း ဖြစ်ပါသည်4။ အစာအိမ်ကင်ဆာကြောင့်သေဆုံးမှုအသစ်အားလုံး၏ (၇၅ ) ရာခိုင်နှုန်း ခန့်သည် အာရှတွင်ဖော်ပြထားပြီး ၎င်းသည်ကမ္ဘာ့အစိတ်အပိုင်းအတွက် သိသာထင်ရှားသော ကျန်းမာရေးစိန်ခေါ်မှုဖြစ်လာပါသည်။4။
သတင်းကောင်းမှာ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ငါးဆယ်ကျော်အတွင်း အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု အရေအတွက် တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာသောအကြောင်းရင်းမှာ အစားအသောက်ပုံစံ ပြောင်းလဲလာခြင်း၊ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ရေခဲသေတ္တာများ ကြောင့် လတ်ဆတ်သော အစားအစာများ ရရှိနိုင်မှုနှင့် တာရှည်ခံ အစားအစာများကို မှီခိုအားထားမှု နည်းပါးလာခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဒါ့အပြင် Helicobacter pylori (H. pylori) ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကို လျှော့ချရန် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းကြောင့်လည်းဖြစ်ပါသည်4။ အစာအိမ်ကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးမှု အရေအတွက်လည်း ကျဆင်းလာကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့ကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် ကင်ဆာရောဂါကို စောစီးစွာ သိရှိနိုင်မှု တိုးမြင့်လာကာ ၎င်းတို့၏ ဖြစ်နိုင်ချေ မြင့်မားသော လူဦးရေအတွက် အမျိုးသား အစာအိမ်ကင်ဆာ စောင့်ကြည့်ရေး စီမံချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီးနောက် သိသိသာသာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကုသမှု ရလဒ်များကို မြင်တွေ့ခဲ့ကြရသည်4။
အကြောင်းရင်းများနှင့် ဝေဒနာများ
အစာအိမ်ကင်ဆာဘာကြောင့်ဖြစ်သလဲ?
အစာအိမ်ကင်ဆာသည် အစာအိမ်အတွင်းပိုင်းရှိဆဲလ်များကို ၎င်းတို့၏ DNA တွင် ဗီဇပြောင်းလဲမှုများ (ပြောင်းလဲခြင်း) ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ပုံမှန်မဟုတ်စွာကြီးထွားလာပြီး အကျိတ်ဖြစ်လာသောအခါတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာသည် စတင်သည်။ ဗီဇပြောင်းခြင်းအတွက် အတိအကျဖြစ်စေသောအချက်ကို အပြည့်အဝနားမလည်သေးပါ။
အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများ
အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်းအတိအကျကို မသိရသေးသော်လည်း အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးလာစေနိုင်သည့် ပါဝင်သော အကြောင်းရင်းများမှာ1,5,6:
- Helicobacter pylori (H. pylori) ကူးစက်ခြင်း- အစာအိမ်အတွင်းပိုင်းအတွင်း H. pylori နာတာရှည်ကူးစက်မှုသည် အစာအိမ်ကင်ဆာအတွက် အဓိကအန္တရာယ်အချက်တစ်ချက်ဖြစ်ပြီး၊ တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် ဖြစ်ပွားမှုအားလုံး၏(၆၀)ရာခိုင်နှုန်း ကျော်သည် ဤဘက်တီးရီးယားသည် လူတစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ တံတွေး၊ အော့အန်ခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းနှင့် တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်းမှ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ပြီး အများအားဖြင့် ကလေးဘဝတွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်4။ ကြာရှည်စွာ အစာအိမ်အတွင်းနံရံများ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အစာအိမ်နာခြင်းနှင့် နောက်ဆုံးတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်စေနိုင်သည်။
- အစားအသောက်ဆိုင်ရာအချက်များ- ဆားပါဝင်မှုများသောအစားအစာများ၊ အချဥ်ဖောက်ထားသော ၊ ရေရှည်ခံအောင်ကြပ်တိုက်ထားသော အစားအစာများ စားသုံးခြင်းနှင့် ဒါ့အပြင် လတ်ဆတ်သော သစ်သီးဝလံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ နည်းပါးပါက အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါသည်။ ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံ အများအပြားတွင် ဆားဖြင့်ရေရှည်ခံအောင်ပြုလုပ်ထားသော အစားအစာများထက် လတ်ဆတ်သော အစားအစာများ စားသုံးမှုကို ပိုမိုခွင့်ပြုထားသောကြောင့် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနှုန်းသည် ယခုနှစ်များတစ်လျှောက် ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။
- အရက်- တစ်နေ့ ၃ ခွက်နှင့်အထက် ၇ ခွက်သောက်သူများတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေသည် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။7.
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း - ဆေးလိပ်မသောက်သူများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နှုန်း နှစ်ဆပိုများသည်7။ ဆေးလိပ်ဖြတ်သူများသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေပါသည်။
- အဝလွန်ခြင်း- ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် ပိုတက်ခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာ၊ အထူးသဖြင့် အစာအိမ်အပေါ်ပိုင်း၌ ပေါက်ပွားသော ကင်ဆာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။
- ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လုပ်ငန်းခွင်ထိတွေ့မှု - ရော်ဘာ၊ သတ္တု သို့မဟုတ် ကျောက်မီးသွေးလုပ်ငန်းမှ အလုပ်သမားများနှင့် အလွန်မြင့်မားသော ဓာတ်ရောင်ခြည်နှင့် ထိတွေ့ခံရသူများသည် အန္တရာယ်ပိုများသည်။
- လူမျိုးစု- အာရှနွယ်ဖွားသူများသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများသည်။
- အသက်အရွယ်- အသက် 50 နှစ်နောက်ပိုင်းမှာ အစာအိမ်ကင်ဆာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။
- ကျား-မ- အမျိုးသားများသည် အမျိုးသမီးများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အစာအိမ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။
- နာတာရှည် atrophic gastritis- ဤအခြေအနေသည် ဆဲလ်များအတွင်း DNA ဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်စေနိုင်သည့် အစာအိမ်အတွင်းသားများ ရေရှည်ရောင်ရမ်းခြင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။
- Gastric adenomatous polyps- adenomatous polyps ဟုခေါ်သော Adenomatous polyps သည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကင်ဆာအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။
- ယခင်အစာအိမ်ခွဲစိတ်မှု: - အစာအိမ်ကင်ဆာများသည် အနာကဲ့သို့သော ကင်ဆာမဟုတ်သောရောဂါများကို ကုသရန်အတွက် ၎င်းတို့၏ အစာအိမ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ဖယ်ရှားဖူးသူများတွင် ပိုမိုဖြစ်ပွားနိုင်ချေ ပိုများပါသည်။
- အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ မိသားစုရာဇဝင်- ပထမအဆင့် ဆွေမျိုး(များ) (မိဘ၊ မောင်နှမ သို့မဟုတ် ကလေး) အစာအိမ်ကင်ဆာရှိသူများတွင် ဤရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုများသည်။
- မျိုးရိုးလိုက်ရောဂါများ၏ မိသားစုရာဇဝင်- အချို့သောလူများသည် အစာအိမ်ကင်ဆာနှင့် မျိုးရိုးလိုက်သော အစာအိမ်ကင်ဆာ၊ Lynch syndrome၊ juvenile polyposis syndrome၊ Peutz-Jeghers syndrome နှင့် familial adenomatous polyposis ကဲ့သို့သော မျိုးရိုးလိုက်သောကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးမြင့်စေသည့် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများ (ပြောင်းလဲမှု) ကို အမွေဆက်ခံကြသည်။ သို့သော် ဤမျိုးရိုးလိုက်ရောဂါများသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ အနည်းငယ်သာ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာရှိသည်။7.
ဤဖြစ်နိုင်ချေအချက်များထဲမှ တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသောအချက်များရှိခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာကို အလိုအလျောက်ခံစားရမည်ဟု မဆိုလိုပါ။ ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များသောလူအများစုသည် အစာအိမ်ကင်ဆာမဖြစ်တတ်သော်လည်း အချို့သောဖြစ်နိုင်ချေအချက်များ မသိရှိကြပါ။
အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ ဝေဒနာများ နှင့် လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ ?
ဤကင်ဆာသည် အစောပိုင်းအဆင့်တွင် လက္ခဏာအနည်းငယ် သို့မဟုတ် လုံးဝမရှိသောကြောင့် စောစီးစွာသိရှိရန်ခက်ခဲစေပါသည်။ ၎င်းတို့ဖြစ်ပွားသည့်အခါ အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ ဝေဒနာများနှင့် လက္ခဏာများ ပါဝင်နိုင်သည်1။
ဤရောဂါလက္ခဏာအများစုသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်အနာကဲ့သို့သော အဖြစ်များသော ဝေဒနာများကြောင့် ဖြစ်နိုင်ချေပိုများပါသည်။ သို့သော် သင့်တွင် ဤလက္ခဏာများ ရှိပါက၊ အထူးသဖြင့် ဆက်လက်ရှိနေပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက၊ လိုအပ်ပါက စစ်ဆေးကြည့်ရှုရန် ဆရာဝန်နှင့် ပြသသင့်ပါသည်။
ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် အဆင့်သတ်မှတ်ချက်
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ရောဂါရှာဖွေသတ်မှတ်ခြင်း
သင့်တွင် အစာအိမ်ကင်ဆာဟု ညွှန်ပြသော ဝေဒနာများ သို့မဟုတ် လက္ခဏာများ ရှိပါက၊ သင့်တွင် ကင်ဆာရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ရန် သင့်ဆရာဝန်က ထပ်မံစုံစမ်းစစ်ဆေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာကို အောက်ပါလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စမ်းသပ်မှုများမှတဆင့် သိရှိနိုင်ပါသည်1,5,8။
- ဆေးခန်းမှတ်တမ်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်း- သင့်ဆရာဝန်သည် သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနှင့် မိသားစုကျန်းမာရေးရာဇဝင်အကြောင်း မေးမြန်းပြီး သင့်ဝမ်းဗိုက်အတွင်းရှိ အလုံးအကျိတ်များကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။
- သွေးစစ်ဆေးခြင်း- သင့်ကျောက်ကပ်နှင့် အသည်းလုပ်ဆောင်ချက် အပါအဝင် သင့်အထွေထွေကျန်းမာရေးကို စစ်ဆေးရန် သွေးစစ်ဆေးမှုများကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကင်ဆာဆဲလ်ဟု သံသယရှိလျှင် ပျံ့နှံ့နေသော အကျိတ် DNA ဟုခေါ်သော သွေးအတွင်းရှိ ကင်ဆာဆဲလ်များ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို ရှာဖွေရန် အထူးပြုသွေးစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်နိုင်သော်လည်း ရောဂါရှာဖွေအတည်ပြုရန် အသားစဥ်စစ်ဆေးခြင်းကို မရနိုင်ပါ။ ကင်ဆာဆဲလ် DNA စစ်ဆေးခြင်းများသည် ကုသမှုအစီအစဉ်ဆွဲရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
- Gastroscopy ( အစာအိမ်အတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်း): အစာအိမ်ကင်ဆာကို မကြာခဏဆိုသလို အစာအိမ်အတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်း ဖြင့် ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ ဤလုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတွင်း၊ ဆရာဝန်သည် endoscope (ကင်မရာနှင့် အဆုံးတွင်အလင်းပါသော ရှည်လျားသောပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိသောပြွန်တစ်ခု) ကို ပါးစပ်နှင့် အစာအိမ်ထဲသို့ထည့်သည်။ ပုံမှန်မဟုတ်သောနေရာများကိုမြင်ပါက endoscope မှတဆင့်ထည့်သွင်းထားသောကိရိယာများကိုအသုံးပြု၍ အသားစစစ်ဆေးခြင်း (တစ်ရှူးနမူနာ) ကိုယူနိုင်ပါသည်။
- Endoscopic ultrasound (EUS)- အာထရာဆောင်းသည် အသံလှိုင်းများကို အသုံးပြု၍ ရုပ်ပုံများဖန်တီးရန် ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကင်ဆာသည် အစာအိမ်နံရံတွင် မည်မျှအထိ ကြီးထွားလာသည်ကို ပြသနိုင်သည်။ အစာအိမ်အတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်ဆင်တူပါသည်၊ endoscope ကိုလည်ချောင်းနှင့်အစာအိမ်ထဲသို့ထည့်သည်။ အစာအိမ်နှင့် အနီးနားရှိ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများနှင့် ပြန်ရည်ကျိတ်များ၏ ပုံများကို ဖန်တီးရန်အတွက် အထူးအာထရာဆောင်းကိရိယာကို အသုံးပြုသည်။ အာထရာဆောင်းလမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်နေရာများ၏ အသားစစစ်ဆေးခြင်းကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။
- Barium meal x-ray- ဤစမ်းသပ်မှုတွင် အစာပြွန်၊ အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်၏ ပထမပိုင်းအတွင်းပိုင်းအတွင်းပိုင်း ညွှန်ပြနိုင်သော အရည်ဆန့်ကျင်ဘက် (barium) ကို မျိုချခြင်း ပါဝင်ပါသည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာ သို့မဟုတ် အခြားအစာအိမ်ပြဿနာများကို ရှာဖွေရန် အစာအိမ်အတွင်းကြည့်မှန်ပြောင်းနှင့် စာလျှင် ၎င်းကို အသုံးပြုခဲပါသည်။ ၎င်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သောနေရာအချို့မှ လွတ်သွားနိုင်ပြီး အသားစယူစစ်ဆေးခြင်းနမူနာများကို ယူ၍မရပါ။ သို့သော် ၎င်းသည် endoscopy ထက် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်မှုနည်းပြီး အချို့သောအခြေအနေများတွင် အသုံးဝင်နိုင်ပါသည်။
- ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (CT) သို့မဟုတ် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှုပုံရိပ် (MRI)- ဝမ်းဗိုက်၏ CT သို့မဟုတ် MRI စကင်န်များသည် အစာအိမ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အင်္ဂါများ၏ သုံးဖက်မြင်ရုပ်ပုံလွှာကို မြင်သာစေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ၎င်းသည် အကျိတ်၏ အရွယ်အစားနှင့် အနေအထား၊ သွေးကြောများနှင့် ကင်ဆာသည် အခြားနေရာသို့ ပျံ့နှံ့သွားခြင်း ရှိမရှိကို ပြသနိုင်သည်။
- Biopsy နမူနာစမ်းသပ်ခြင်း- အစာအိမ်ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့်ပတ်သက်သော နောက်ထပ်အချက်အလက်များကိုပေးစွမ်းရန် ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် အသားစယူစစ်ဆေးခြင်းမှရရှိသော ကင်ဆာဆဲလ်နမူနာများကို စမ်းသပ်သည်။ ထို့အပြင်၊ ကင်ဆာဆဲလ်များတွင်ရှိနိုင်သည့် သီးခြားဗီဇများ၊ ပရိုတင်းများနှင့် အခြားအရာများ ( biomarkers သို့မဟုတ် tumor markers ဟုခေါ်သည်) ကိုရှာဖွေရန် biomarker စစ်ဆေးခြင်းကို လုပ်ဆောင်သည်။ biomarkers များရှိနေခြင်းသည် ကင်ဆာကုသမှုရွေးချယ်ခြင်းကို လမ်းညွှန်ပေးနိုင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ဘယ်လိုအကဲဖြတ်သလဲ ?
အစာအိမ်ကင်ဆာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိပြီးနောက်၊ သင့်ဆရာဝန်သည် ရောဂါ၏အတိုင်းအတာ (အဆင့်) ကို ဆုံးဖြတ်ပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် CT စကင်န်များ၊ PET-CT စကင်န်များ သို့မဟုတ် MRI ဖြင့်ပြုလုပ်သည့် အဆင့်သည် ကင်ဆာပျံ့နှံ့သွားခြင်း ရှိ၊ မရှိ သိရှိရန် လုပ်ဆောင်ပြီး ဖြစ်ပါက ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့် အစိတ်အပိုင်းများထံ ရောက်သွားသည်ကို သိရှိရန် လုပ်ဆောင်ပါသည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာသည် အနီးနားရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များနှင့် အသည်းများသို့ မကြာခဏပျံ့နှံ့သည်။ peritoneum ( ဝမ်းဗိုက်အမြှေးပါး ) ဟုခေါ်သော ဝမ်းဗိုက်ရှိ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများ အနားသို့ ရောက်သွားနိုင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာ၏အတိုင်းအတာနှင့် ဖယ်ရှားရန် ဖြစ်နိုင်ချေရှိမရှိကို ဆုံးဖြတ်ရန် အဆင့်လိုက် laparoscopy ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဤခွဲစိတ်မှုအတွင်း သင့်ဝမ်းဗိုက်အတွင်း သေးငယ်သော ခွဲစိတ်မှု (ဖြတ်တောက်မှု) အနည်းငယ်ကို ပြုလုပ်ပြီး အဆုံးတွင် ကင်မရာပါသော ပြွန်ရှည်တစ်ခု (laparoscope) ကို ထည့်သွင်းထားသည်။ ၎င်းသည် ခွဲစိတ်ဆရာဝန်အား သင့်ဝမ်းဗိုက်အတွင်းပိုင်းကို မြင်နိုင်ပြီး ပုံမှန်မဟုတ်သော သို့မဟုတ် ကင်ဆာပျံ့နှံ့နေသည့် လက္ခဏာများကို ရှာဖွေနိုင်စေမည်ဖြစ်ပါသည်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတွင်း ဝမ်းဗိုက်မှ အသားစယူခြင်း သို့မဟုတ် အရည်နမူနာကို ယူနိုင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာ အဆင့်များ 5
- အဆင့် 0- ပုံမှန်မဟုတ်သောဆဲလ်များကို mucosa (အစာအိမ်နံရံ၏ အတွင်းဆုံးအလွှာ) တွင်တွေ့ရှိရသည်။ ဤပုံမှန်မဟုတ်သောဆဲလ်များသည် ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်ပြီး အနီးနားရှိ ပုံမှန်တစ်သျှူးများသို့ ပျံ့နှံ့သွားနိုင်သည်။ Stage 0 ကို carcinoma in situ လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။
- အဆင့် တစ် - ကင်ဆာသည် mucosa တွင်ဖွဲ့စည်းပြီး submucosa (အစာအိမ်နံရံ၏ဒုတိယအလွှာ) +/- အနီးနားရှိ ပြန်ရည်ကျိတ် ( ၁ - ၂ ) ခု သို့မဟုတ် ကြွက်သားအလွှာသို့ပျံ့နှံ့သွားနိုင်သည်။
- အဆင့် နှစ် - ကင်ဆာသည် အစာအိမ်၏ ပိုနက်သောနံရံများနှင့် အနီးနားရှိ ပြန်ရည်ကျိတ် များသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။
- အဆင့် သုံး - ကင်ဆာသည် အစာအိမ်နံရံ၏ အနက်ရှိုင်းဆုံးအလွှာနှင့် အနီးနားရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များသို့ ပျံ့နှံ့သွားသော်လည်း ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့သွားခြင်းမရှိပေ။
- အဆင့် လေး - ကင်ဆာသည် အဆုတ်၊ အသည်း၊ အဝေးရှိ ပြန်ရည်ကျိတ်များ နှင့် peritoneum (ဝမ်းတွင်းအမြှေးပါး) ကဲ့သို့သော ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့သွားသည်။ အဆင့် လေး ကို metastatic cancer ပြန့်နှံ့သောကင်ဆာ လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။
- ပြန်ဖြစ်သောအစာအိမ်ကင်ဆာ- ကုသမှုခံယူပြီးနောက် ကင်ဆာသည် ပြန်ဖြစ် (ပြန်လာသည်)။ အစာအိမ်ကင်ဆာသည် အသည်း၊အဆုတ် သို့မဟုတ် အရိုးကဲ့သို့သော ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများတွင် ပြန်ဖြစ်လာနိုင်သည်။
ကုသမှုအစီအစဥ်ကို အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်အတွက် အစာအိမ်ကင်ဆာကို အမျိုးအစားခွဲရန် အခြားအသုံးဝင်သောနည်းလမ်းမှာ အကျိတ်ကို ခွဲထုတ်နိုင်ခြင်း (ခွဲစိတ်ခြင်းဖြင့် ဖယ်ရှားနိုင်ခြင်း) ရှိမရှိအပေါ် အခြေခံထားပါသည်9။
- အလွန်စောသောအဆင့်ကင်ဆာ - ကင်ဆာသည် အစာအိမ်နံရံ၏ အတွင်းဆုံးအလွှာတွင် ပါဝင်သည်။ ပြီးပြည့်စုံသော ခွဲစိတ်မှု (အကျိတ်ကို ဖယ်ရှားခြင်း) ဖြင့် ကုသရန် အကောင်းဆုံး အခွင့်အလမ်းရှိသည်။
- ခွဲစိတ်နိုင်သောကင်ဆာ - ကင်ဆာသည် အစာအိမ်နံရံအတွင်း ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာကာ ကပ်လျက်နေရာများ သို့မဟုတ် အရည်ကျိတ်များထဲသို့ ပျံ့နှံ့သွားသော်လည်း ခန္ဓာကိုယ်၏ အလှမ်းဝေးသောအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့သွားနိုင်သည်။ ခွဲစိတ်မှုဟာ ကင်ဆာကို လုံးလုံးလျားလျား ဖယ်ရှားဖို့ ကြိုးစားနိုင်ပါသေးတယ်။
- ခွဲစိတ်၍မရသော နေရာတွင်ဖြစ်သော သို့မဟုတ် ဒေသအလိုက်ဖြစ်သော ကင်ဆာ - ကင်ဆာသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ ဝေးလံသော အစိတ်အပိုင်းများသို့ မပျံ့နှံ့သေးသော်လည်း ခွဲစိတ်မှုမဖြစ်နိုင် သို့မဟုတ် အန္တရာယ်များလွန်းသည်၊ ဥပမာ၊ ကင်ဆာသည် အရေးကြီးသောနေရာများနှင့် နီးကပ်လွန်းနေနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် လူသည် အကြီးစားခွဲစိတ်မှုအတွက်မကျန်းမာနိုင်တော့ပေ။
- Metastatic cancer ( ပြန့်နှံ့နေပြီဖြစ်သော ) - ကင်ဆာသည် ခန္ဓာကိုယ်၏ အလှမ်းဝေးသော အစိတ်အပိုင်းများသို့ ပျံ့နှံ့သွားပြီး ခွဲစိတ်မှုသည် ခန္ဓာကိုယ်မှ ကင်ဆာကို လုံးဝဖယ်ရှားနိုင်မည် မဟုတ်ပါ။
ကုသမှုနည်းလမ်း
အစာအိမ်ကင်ဆာကုသမှုနည်းလမ်းများ
သင့်ကုသမှုအစီအစဉ်ကို စဉ်းစားသည့်အခါ သင့်ဆရာဝန်သည် အောက်ပါအချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဖြစ်သည်1,10။
- အကျိတ်အမျိုးအစား၊ အရွယ်အစားနှင့် တည်နေရာ
- ကင်ဆာတွေ့ရှိသောအခါ ရောဂါအဆင့် (အတိုင်းအတာ)
- ခွဲစိတ်ခြင်းဖြင့် အကျိတ်ကို ဖယ်ရှားနိုင်မလား။
- ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်ဖြစ်ခြင်းရှိမရှိ (ပြန်လာသော)။
- သင့်အသက်အရွယ်၊ အလုံးစုံကျန်းမာရေးနှင့် အခြားရောဂါများအတွက် သင်ရနိုင်သော အခြားကုသမှုများ။
- သင်၏အကြိုက်များ။
အစာအိမ်ကင်ဆာကို အောက်ပါနည်းလမ်းများဖြင့် ကုသနိုင်ပြီး မကြာခဏ ပေါင်းစပ်အသုံးပြုပါသည်1,11။
ခွဲစိတ်မှု- ဤသည်မှာ အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကုသရန် တစ်ခုတည်းသော ထိရောက်သောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ခွဲစိတ်နေစဉ် ဆရာဝန်သည် အစာအိမ်၏ အစိတ်အပိုင်း သို့မဟုတ် အားလုံးကို ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ခွဲစိတ်ပြီးနောက်၊ နောက်ဆက်တွဲကုထုံးဟု ခေါ်သော နောက်ထပ်ကုသမှုကို မကြာခဏ အကြံပြုပါသည်။ ၎င်းတွင် ဓာတုကုထုံး သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည် ကုထုံးများ ပါဝင်နိုင်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကုသရာတွင် အသုံးပြုသည့် ခွဲစိတ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များမှာ
- Endoscopic mucosal resection- အလွန်သေးငယ်သော အဆင့် 0 သို့မဟုတ် အဆင့် တစ် ကင်ဆာများကို အစာအိမ်အတွင်းပိုင်းမှ ဖြတ်ထုတ်နိုင်သည်။ ကင်ဆာကို ဖယ်ရှားရန်အတွက် endoscope ကို လည်ချောင်းနှင့် အစာအိမ်ထဲသို့ ပေးပို့သည်။ ကင်ဆာကို ဖြတ်တောက်ရန် မှန်ပြောင်းမှ တဆင့် အထူးကိရိယာများဖြင့် ဖြတ်တောက်ပေးသည်။
- အကုန်လုံး (တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း) အစာအိမ်ခွဲစိတ်မှု- ကင်ဆာကြောင့် ထိခိုက်သော အစာအိမ်၏ အစိတ်အပိုင်းနှင့် ၎င်းအနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျန်းမာသော တစ်ရှူးအချို့ကိုသာ ဖယ်ရှားသည်။ ထို့နောက် အစာအိမ်၏ကျန်ရှိသည့်အပိုင်းကို အစာခြေလမ်းကြောင်းပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ပြန်လည်ချိတ်ဆက်သည်။
- အစာအိမ် အကုန်လုံး ဖယ်ထုတ် ခွဲစိတ်ခြင်း- ဤလုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွင် အစာအိမ်တစ်ခုလုံးနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ တစ်သျှူးများနှင့် အနီးနားရှိ အခြားထိခိုက်မိသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများကို ဖယ်ရှားခြင်းပါဝင်သည်။ ထို့နောက် အစာပြွန်သည် အစာခြေစနစ်ကို ရွေ့လျားနိုင်စေရန် အူသိမ်အတွင်းသို့ ချိတ်ဆက်ပေးသည်။
ကင်ဆာပြန့်ပွားပြီး မဖယ်ရှားနိုင်ပါက ရောဂါလက္ခဏာများကို သက်သာရာရစေရန်၊ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို လျှော့ချရန်နှင့် ဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အစာအိမ်ပိတ်ဆို့ခြင်း သို့မဟုတ် ကင်ဆာမှသွေးထွက်ခြင်းကဲ့သို့သော ကင်ဆာ၏နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို လျှော့ချရန် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နိုင်သည်။
- ဓာတုကုထုံးဓာတုကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန် သို့မဟုတ် ခွဲထွက်ခြင်းမှ ရပ်တန့်ရန် ဆေးဝါးများအသုံးပြုခြင်း။ ခွဲစိတ်ပြီးနောက် တစ်ဦးတည်း သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ပေါင်းစပ်ကုသနိုင်သည်။ ။ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်းကို ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ အဆင့် နှစ် နှင့် အဆင့် သုံး - အစာအိမ်ကင်ဆာများကို ကုသရန် မကြာခဏအသုံးပြုပြီး ကင်ဆာကို ဖယ်ရှားရလွယ်ကူစေရန် ကျုံ့သွားစေရန် ကူညီပေးသည်။
- ခွဲစိတ်မှုမပြုမီ ဓာတုကုထုံးပေးခြင်းကို neoadjuvant ဓာတုကုထုံး ဟုခေါ်သည်။ အချို့သော ကင်ဆာဆဲလ်များ နောက်ကျကျန်ခဲ့နိုင်ချေရှိလျှင် ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ဓာတုကုထုံးကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။
- ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ဓာတုကုထုံးပေးခြင်းကို adjuvant chemotherapy ဟုခေါ်သည်။ ဓာတုကုထုံးကို ကုသ၍မရသောအဆင့်မြင့် အစာအိမ်ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များတွင် ရောဂါလက္ခဏာများကို လျှော့ချရန် သို့မဟုတ် သက်တမ်းပိုရှည်ရန်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။
- ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး (Radiotherapy): ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသတ်ရန် အစွမ်းထက်စွမ်းအင်မြင့်ရောင်ခြည်များကို အသုံးပြုသည်။ ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ အကျိတ်အရွယ်အစားကို ကျုံ့ရန် သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုအပြီးတွင် ကျန်ရှိနေသေးသော ကင်ဆာဆဲလ်များကို ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်ပြီး ဓာတုကုထုံးဖြင့် ပေါင်းစပ်နိုင်ပါသည်။ ပြင်းထန်သော အစာအိမ်ကင်ဆာရှိသော လူနာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ကုသခြင်းသည် အစာအိမ်ပိတ်ဆို့ခြင်းကို သက်သာစေရန်၊ နာကျင်မှုကို လျှော့ချရန်နှင့် ခွဲစိတ်၍မရသော ကင်ဆာများမှ သွေးထွက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်အတွက် အသုံးဝင်ပါသည်။
- ပစ်မှတ်ထားကုထုံး- အချို့သောအစာအိမ်ကင်ဆာများသည် ကင်ဆာဆဲလ်များ၏မျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် HER2 ဟုခေါ်သော ကြီးထွားမှုကိုမြှင့်တင်သည့်ပရိုတင်းဓာတ်များစွာပါဝင်နေပါသည်။ HER2 အဆင့်တိုးလာသောအကျိတ်များကို HER2-positive ဟုခေါ်သည်။ Trastuzumab သည် HER2 ပရိုတင်းကို ပစ်မှတ်ထားသည့် လူလုပ်ပဋိပစ္စည်းဖြစ်ပါသည်။ ဓာတုကုထုံးဖြင့် trastuzumab ပေးခြင်းသည် ပြင်းထန်သော HER2-positive အစာအိမ်ကင်ဆာရှိလူနာအချို့ကို ဓာတုကုထုံးတစ်မျိုးတည်းပေးခြင်းထက် အသက်ပိုရှည်စေနိုင်သည် 11။ အစာအိမ်ကင်ဆာတွင်အသုံးပြုသည့် ပစ်မှတ်ထားကုထုံးနောက်တစ်မျိုးမှာ အကျိတ်များကြီးထွားစေရန်အတွက် သွေးကြောအသစ်များဖြစ်ပေါ်လာစေရန် ကူညီပေးသည့် ပရိုတင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည့် VEGF ကို ပိတ်ဆို့သည့်ဆေးများဖြစ်သည်။ ကင်ဆာဆဲလ်များ၏မျက်နှာပြင်ရှိ VEGF (သို့မဟုတ် VEGF receptors) ကိုပစ်မှတ်ထားသောဆေးဝါးများသည် အချို့သောအစာအိမ်ကင်ဆာများကြီးထွားလာခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်ကူညီနိုင်သည်။11။
- Immunotherapy ( မိမိခုခံအားစနစ်သုံးကုထုံး ) - Immunotherapy သည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ခုခံအားစနစ်၏ စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ရန် ခန္ဓာကိုယ်၏ သဘာဝ ခုခံအားကို အသုံးပြုသည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း၊ ခုခံအားစစ်ဆေးရေးဂိတ် inhibitors ဟုခေါ်သော ခုခံအားကုထုံးဆေးဝါးများကို ပုံမှန်အားဖြင့် အခြားကုသမှုများကို ကြိုးပမ်းပြီးနောက် အချို့သောလူများတွင် အဆင့်မြင့်အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကုသရန် ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်11။
အစာအိမ်ကင်ဆာအသက်ရှည်နှုန်း
အစာအိမ်ကင်ဆာကို စောစောစီးစီးသိနိုင်လျှင် အသက်ကို ကယ်တင်နိုင်ပါတယ်။ စောစီးစွာတွေ့ရှိလေ၊ ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ မြင့်မားလေဖြစ်သည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ ထက်ဝက်ကျော်ကို မြင့်သောအဆင့် (အဆင့် သုံး / လေး ) တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း စောသောအဆင့် (အဆင့် တစ် ) တွင် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူအရေအတွက် တိုးမြင့်လာခဲ့ပါသည်13။ ဆိုလိုသည်မှာ လူအများစုသည် အစာအိမ်ကင်ဆာမှ ပျောက်ကင်းရန် အခွင့်အလမ်းပိုများလာသည်။
ရှင်သန်မှုနှုန်း ကိန်းဂဏန်းများကို (၅) နှစ်တိုင်း တိုင်းတာသည်ကို သတိပြုသင့်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ခန့်မှန်းချက်သည် ပြီးခဲ့သော (၅) နှစ်အတွင်း အစာအိမ်ကင်ဆာ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသခြင်းတွင် မကြာသေးမီက တိုးတက်မှုများကို ထင်ဟပ်စေခြင်း မရှိပါ။ ယခုအခါ အစာအိမ်ကင်ဆာဟု သံသယရှိသူများသည် ဤကိန်းဂဏာန်းများဖော်ပြသည်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ခန့်မှန်းခြေရောဂါတိုးတက်မှု (ရလဒ်) ရှိနိုင်ခြေရှိသည်။ ထို့အပြင်၊ ကင်ဆာသုတေသန၏ အောင်မြင်မှုများသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး အစာအိမ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူများအတွက် ပိုမိုထိရောက်သော ကုသမှုရွေးချယ်မှုများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေပါသည်။
ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်း
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကြိုတင်စစ်ဆေးခြင်း
ကြိုတင်စစ်ဆေးမှု ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးတွင် ရောဂါဝေဒနာမပြမီ ကင်ဆာကို ရှာဖွေခြင်းအား ရည်ညွှန်းပါသည်။ ကင်ဆာကြိုတင်စစ်ဆေးခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အစာအိမ်ကင်ဆာကို စောစီးစွာသိရှိရန်ဖြစ်ပြီး ကင်ဆာရောဂါသည် သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ ပိုများလာသောအခါတွင် ဖြစ်ပါသည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာ ပိုအဖြစ်များသည့် ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားကဲ့သို့သော နိုင်ငံများတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာကို သိရှိနိုင်စေရန် အမျိုးသားအဆင့် စစ်ဆေးမှုအစီအစဉ်ကို ပိုမိုတွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုကြသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ၎င်းကို နှစ်စဉ် gastroscopy နှင့် barium x-ray ဖြင့် ပြုလုပ်သည်။ ၎င်းသည် ကုသရန် အခွင့်အလမ်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်သောအခါ အစောပိုင်းအဆင့်များတွင် ရောဂါရှာဖွေပြီး ကုသသည့် အရေအတွက် ပိုများလာသည်။4.
စင်္ကာပူမှာ လောလောဆယ် သာမန်ပြည်သူတွေကို အစာအိမ်ကင်ဆာ စစ်ဆေးခြင်း မရှိသေးပါ။ သို့သော်လည်း GASTROClear ဟုလူသိများသော သွေးစစ်ဆေးမှုကို စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ သုတေသီအဖွဲ့မှ မကြာသေးမီက တီထွင်ခဲ့ပြီး ကုန်ကျစရိတ်သက်သာပြီး အနည်းဆုံးထိုးဖောက်စမ်းသပ်မှုဖြင့် အစာအိမ်ကင်ဆာကို အစောပိုင်းတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များ၏ သွေးထဲတွင် မြင့်မားသောအဆင့်များပါရှိသော microRNA (မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်းအသေးစိတ်) ကို တိုင်းတာပြီး ကင်ဆာအစောပိုင်းအဆင့် ( တစ် နှင့် နှစ် အဆင့်) တွင်ရှိနေသည့်တိုင် အစာအိမ်ကင်ဆာလူနာများ၏သွေးထဲတွင် မြင့်မားသောအဆင့်များကို တိုင်းတာသည်။ မကြာသေးမီက လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများတွင် စစ်ဆေးမှုသည် (၈၇.၅ ) ရာခိုင်နှုန်း အဆင့် တစ် နှင့် (၈၉.၅ ) ရာခိုင်နှုန်း အဆင့်နှစ် အစာအိမ်ကင်ဆာများကို တွေ့ရှိခဲ့ပါသည် 14။ စစ်ဆေးမှုအစီရင်ခံစာတွင် လူတစ်ဦးတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေနည်းခြင်း၊ အလယ်အလတ် သို့မဟုတ် မြင့်မားခြင်းရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ပေးသည့် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရမှတ်များ ပါဝင်ပါသည်။ GASTROClear မှတဆင့်သတ်မှတ်ထားသောမြင့်မားသော နှင့်အလယ်အလတ် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသောပုဂ္ဂိုလ်များကို gastroscopy ( အစာအိမ်ကြည့်မှန်ပြောင်း ) သို့မဟုတ် ပုံရိပ်ဖြင့် နောက်ထပ်စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်သည်။
GASTROClear သည် အသက် (၄၀) နှစ်အထက် လူကြီးများအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး အောက်ဖော်ပြပါ အန္တရာယ်အချက်များထဲမှ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ ပျမ်းမျှဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်14။
- မိသားစုရာဇဝင် အစာအိမ်ကင်ဆာ။
- Helicobacter pylori (H. pylori) ကူးစက်မှုမှတ်တမ်း။
- အစာအိမ် ပြန်ရည်ကျိတ်ကင်ဆာ နှင့် အစာအိမ် အလုံးအကျိတ်လေးများ ၏ရာဇဝင်။
- နာတာရှည် အစာအိမ်ရောင်ခြင်း (chronic gastritis)။
- ကြော်ထားသော အစားအစာများ၊ ဆေးလိပ်သောက်သော အစားအစာများ၊ ငါးဆားနယ်၊ ပြုပြင်ထားသော အသားများနှင့် ချဉ်သော အစားအစာများ အများအပြား ပါဝင်သော အစားအစာများ။
- ပြုပြင်ထားသော အသားများတွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော နိုက်ထရိတ်နှင့် နိုက်ထရိတ်ဓာတ်များ ပါဝင်သော အစားအစာ။
- အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ လျှော့ထားသောအစားအစာများ ။
အစာအိမ်ကင်ဆာကို ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း
ပန်ကရိယကင်ဆာကို ကာကွယ်ရန် အာမခံချက်နည်းလမ်းမရှိသော်လည်း၊ သင့်အန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် သင်လုပ်ဆောင်နိုင်သော အတိုင်းအတာအချို့ရှိပါသည်1,6,15။
- ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအစားအစာစားပါ- ရှောက်သီး၊ ဆား၊ ပြုပြင်ထားသော ဆားများသော အစားအစာများကို လျှော့စားပါ။ လတ်ဆတ်သော သစ်သီးဝလံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ များများစားရန် သေချာပါစေ။ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချရာတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချပေးသည့် လက်ဖက်ရည် သို့မဟုတ် လက်ဖက်ခြောက် (အထူးသဖြင့် လက်ဖက်စိမ်း) အကြံပြုချက်ကို ထောက်ခံရန် ခိုင်မာသော သိပ္ပံနည်းကျ အထောက်အထားမရှိပေ။ ဤနယ်ပယ်များတွင် နောက်ထပ်သုတေသနများ လိုအပ်နေပါသည်။
- ဆေးလိပ်မသောက်ပါနှင့် - ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာနှင့် အခြားကင်ဆာအမျိုးအစားများစွာကို ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ တိုးစေသည်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် အလွန်ခက်ခဲနိုင်သောကြောင့် သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူကို အကူအညီတောင်းပါ။
- တက်ကြွစွာနေထိုင်ပါ- ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းက သင့်ကျန်းမာရေးတစ်ခုလုံးကို အကျိုးပြုပြီး ရောဂါများစွာဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချပေးသည်။
- ကျန်းမာသော ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ- ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းခြင်းသည် အစာအိမ်ကင်ဆာအပါအဝင် အခြေအနေများစွာအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည်။
- သင်သည် အန္တရာယ်များသောအုပ်စုတွင်ရှိနေပါက ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် သွားပါ။
မကြာခဏမေးလေ့ရှိသောမေးခွန်းများ
စင်္ကာပူတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာရှိသူ၏ ၅ နှစ် အသက်ရှင်နှုန်းမှာ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အစာအိမ်ကင်ဆာရှိသော လူ (၁၀၀) တွင် (၄၀) သည် ၎င်းတို့၏ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် ငါးနှစ်အကြာအထိ အသက်ရှင်နေပါသည်။ အစာအိမ်ကင်ဆာအများစုသည် အဆင့်မြင့်သည့်အဆင့်အထိ မရောက်မချင်း ရောဂါလက္ခဏာများ မပြနိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ စောစီးစွာ ရောဂါရှာဖွေပြီး ကုသပါက (အဆင့် တစ်) သည် (၅) နှစ် အသက်ရှင်နှုန်း (၈၀) ရာခိုင်နှုန်း ကျော် ရှိပါသည်12။
ဤကိန်းဂဏန်းများသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ကိုယ်စားပြုရန်အတွက် တူညီသောရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသည့်လူအုပ်စုထံမှ ရယူထားကြောင်း နားလည်ရန်အရေးကြီးပါသည်။ လူတစ်ဦးချင်းစီသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံတွင် ကွဲပြားနိုင်သည်။ သင်၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခြေအနေများအပေါ်အခြေခံ၍ သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခြေအနေများကိုအခြေခံ၍ ပိုမိုတိကျသောအချက်အလက်များကိုပေးစွမ်းနိုင်မည့် သင်၏ရောဂါဗေဒ (ရလဒ်) ကိုဆွေးနွေးရန်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာအများစုသည် မျိုးရိုးလိုက်သော ကင်ဆာမျိုးဗီဇကြောင့်မဟုတ်သော်လည်း လူတစ်ဦး၏သက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် ရရှိလာသော သူ့အလိုလို DNA ဗီဇပြောင်းလဲမှုများ (ပြောင်းလဲမှု) ကြောင့်ဖြစ်သည်။ Inherited Syndrome များသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ၏ အနည်းငယ်သာ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာရှိသည်။
မျိုးရိုးလိုက်ပျံ့နှံ့သော အစာအိမ်ကင်ဆာ (HDGC) သည် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ အလွန်များပြားပြီး ရှားပါးမျိုးရိုးလိုက်သည့် အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာစုသည် CDH1 ဗီဇတွင် အမွေဆက်ခံသော ဗီဇပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဖြစ်တတ်သည်။ ဤမျိုးရိုးလိုက်ရောဂါရှိသူများနှင့် မိသားစုများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အရေးကြီးသည်၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းရှိသူအများစုသည် အသက် (၁၅) နှစ်အရွယ်တွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်15။ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းအတွက် HDGC ရှိနိုင်သူများကို ဆရာဝန်များက မကြာခဏ ညွှန်းဆိုသည်။ မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုတွင် လူတစ်ဦးသည် CDH1 ဗီဇတွင် ဗီဇပြောင်းလဲမှု (ပုံမှန်မဟုတ်သောပြောင်းလဲမှု) ရှိကြောင်း ပြသပါက၊ ကင်ဆာမဖြစ်ပွားမီ ၎င်းတို့၏ အစာအိမ်ဖယ်ရှားခြင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် ဆရာဝန်များက အကြံပြုလေ့ရှိသည် (ပုံမှန်အားဖြင့် အသက် (၂၀) နှင့် (၃၀) နှစ်ကြား)15၊
အချို့သော မျိုးရိုးလိုက်ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာများသည် Lynch syndrome၊ familial adenomatous polyposis (FAP)၊ Li-Fraumeni syndrome နှင့် Peutz-Jeghers syndrome တို့အပါအဝင် အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ HDGC15 ကဲ့သို့ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေသည် မြင့်မားသည်မဟုတ်သောကြောင့် ဤရောဂါလက္ခဏာများရှိသည့်လူများအတွက် အစာအိမ်ဖယ်ရှားခြင်းကို ယေဘုယျအားဖြင့် အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ15။ သို့သော် ဤအဖွဲ့အတွက် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုကို အကြံပြုထားသည်။
အစာအိမ်ကင်ဆာနှင့် ၎င်း၏ကုသမှုသည် အစားအစာနှင့် သင့်ဆက်ဆံရေးကို ပြောင်းလဲစေနိုင်သည်။ အစာစားချင်စိတ် ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝါးရခက်ခြင်းနှင့် အစာမကြေခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည့် ခံတွင်းအနာများ ဖြစ်တတ်ပြီး သင့်အစားအစာ စားသုံးမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။
သင့်အစားအသောက်အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော အပြောင်းအလဲအချို့ကို ပြုလုပ်ထားသည်၊ ဥပမာ-
- အာဟာရချို့တဲ့သော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- ဖြစ်နိုင်လျှင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး အာဟာရဓာတ်များသော အစားအစာရွေးချယ်စရာများကို အချည်းနှီးဖြစ်စေသော ကယ်လိုရီများ/ အာဟာရချို့တဲ့သော အစားအစာများဖြစ်သည့် သကြားပါသောအချိုရည်များ၊ ထုပ်ပိုးထားသော သရေစာများနှင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်အခြေခံ အချိုပွဲများကဲ့သို့ ရွေးချယ်ပါ။
- အစာမကြေစေသော အစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်း- အအေးလွန်ကဲသော အချိုရည်များ၊ အရက်၊ အစပ်အစားအစာများ၊ ချဉ်ချဉ်၊ လိမ္မော်သီးများနှင့် ကဖိန်းဓာတ်ကဲ့သို့သော အစားအစာများသည် အစာမကြေခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
- အစာများများစားခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ- အစာပိုကြီးသုံးနပ်အစား အစာစားချင်စိတ်မရှိလျှင် သို့မဟုတ် အစာအိမ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် အားလုံးကို ဖယ်ထုတ်ရန် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ပြီးပါက တစ်နေ့လျှင် သေးငယ်သောအစာခြောက်လုံးကို စားသုံးကြည့်ပါ။
- ကျန်းမာပြီး မျှတသောအစားအစာရှိခြင်း- သစ်သီးများ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အစေ့အဆန်များ များများပါသော မျှတသောအစားအစာ၊ ရှောက်သီးနည်းသော အစားအစာများ၊ အနီရောင်အသားများနှင့် ပြုပြင်ထားသောအသားများသည် အစာအိမ်ကင်ဆာထက် အခြားသော ကင်ဆာရောဂါများကို လျော့နည်းစေသည်။
အာဟာရပညာရှင်သည် တိကျသေချာသော ထောက်ခံချက်များနှင့်အတူ သင့်ကိုပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။ သင်သည် ဤနေရာကိုပိုမိုထောက်ပံ့ပေးစေချင်လျှင် ကင်ဆာဂရုစိုက်မှုတွင် ပိုမိုလေ့လာသော အာဟာရပညာရှင်ဆီကို သင့်ဆရာဝန်ကို လွှဲပေးရန်ပြောပါ။
အစာအိမ်ကင်ဆာနှင့် ၎င်း၏ကုသမှုများသည် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုနှင့် စွမ်းအင်ချို့တဲ့မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ သင်သည် မောပန်းလွယ်ပြီး လှုပ်ရှားမှုကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ မထိန်းနိုင်တော့သည်ကို သင်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုပြီးမြောက်ရန် သင့်ကိုယ်သင် အချိန်ပိုပေးပြီး တစ်ရက်အတွင်း အလွန်အကျွံလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ကြားကာလများတွင် အနားယူချိန်များရှိကြောင်း သေချာပါစေ။ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော လေ့ကျင့်ခန်းအစီအစဉ်သည် သင်၏ခံနိုင်ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ သင်၏နေ့စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ကိုလည်း ပြောင်းလဲရန် သင့်အစားအသောက်ကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အဓိကအစားအစာသုံးမျိုးအစား မကြာခဏသေးငယ်သောအစားအစာများစားရန် လိုအပ်ပေမည်။
ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာရှိခြင်းမှာ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း သို့မဟုတ် မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းစသည့် သင့်စိတ်ခံစားချက်အပြောင်းအလဲများကို ကြုံတွေ့ရနိုင်ပြီး ၎င်းသည် သင့်အမြင်နှင့် သင့်အနာဂတ်အတွက် အတွေးအမြင်များကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ သင့်စိတ်ခံစားချက်သည် အမြဲတစေ နိမ့်ပါးနေပါက သို့မဟုတ် သင်ယခင်က သင်နှစ်သက်ခဲ့သည့် လှုပ်ရှားမှုများ သို့မဟုတ် လူမှုရေးအဆက်အသွယ်များမှ နုတ်ထွက်ပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။
ကင်ဆာကုသမှုခံယူနေစဉ်နှင့် ကုသမှုအပြီးတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာချိန်းဆိုမှုများနှင့် ဆေးရုံလည်ပတ်မှုများစွာကြောင့် သင်၏နေ့စဉ်ဘဝကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသည်ကို သင်တွေ့လိမ့်မည်။ ပုံမှန်နောက်ဆက်တွဲသည် သင့်အခြေအနေကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး ကင်ဆာပြန်ဖြစ်ခြင်းကို စောစီးစွာသိရှိနိုင်ရန် ရေရှည်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်သည်။
ရည်ညွှန်းချက်များ
- Mayo Clinic. Stomach Cancer. Accessed at https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stomach-cancer/symptoms-causes/syc-20352438 on 6 June 2024.
- American Cancer Society. What is Stomach Cancer? Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/about/what-is-stomach-cancer.html on 6 June 2024.
- National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry Annual Report 2021. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
- Ilic, M., Ilic, I. Epidemiology of Stomach Cancer. World Journal of Gastroenterology. 2022 March: 28(12): 1187–1203.
- National Cancer Institute. What is Stomach Cancer? Accessed at https://www.cancer.gov/types/stomach on 6 June 2024.
- Gleneagles Hospital Singapore. Stomach (Gastric) Cancer. Accessed at https://www.gleneagles.com.sg/conditions-diseases/stomach-cancer/symptoms-causes on 6 June 2024.
- American Cancer Society. Stomach Cancer Risk Factors. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html on 6 June 2024.
- American Cancer Society. Tests for Stomach Cancer. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html on 6 June 2024.
- American Cancer Society. Treatment Choices Based on the Extent of Stomach Cancer. Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/treating/by-stage.html on 6 June 2024.
- SingHealth. Stomach Cancer. Accessed at https://www.singhealth.com.sg/patient-care/conditions-treatments/stomach-cancer on 6 June 2024.
- American Cancer Society. What’s New in Stomach Cancer Research? Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/about/new-research.html on 6 June 2024.
- National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry 50th Anniversary Monograph – Appendices. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
- National Registry of Diseases Office. Singapore Cancer Registry 50th Anniversary Monograph 1968-2017. Singapore, National Registry of Diseases Office; 2022.
- Mirxes. Healthcare Professionals: Discover the GASTROClear Test. Accessed at https://gastroclear.mirxes.com/gastroclear-for-hc-professionals/ on 6 June 2024.
- American Cancer Society. Can Stomach Cancer be Prevented? Accessed at https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/causes-risks-prevention/prevention.html on 6 June 2024.