Tin tức & Bài báo

Vì căn bệnh này vẫn đang ảnh hưởng đến cuộc sống, hãy tìm hiểu về những tiến bộ trong tầm soát và điều trị mang lại hy vọng mới và nâng cao chất lượng chăm sóc cho bệnh nhân.

Ung thư phổi là loại ung thư phổ biến thứ 3 ở Singapore đối với cả nam và nữ, cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở nam giới.¹ “Có tới 70% bệnh nhân ung thư phổi chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn 3 và 4”, Bác sĩ Lim Hui Fang - chuyên khoa hô hấp đến từ, phòng khám The Respiratory Practice, cho biết: “Thật không may, chẩn đoán bệnh muộn có tỷ lệ sống sót rất thấp, chỉ khoảng một phần năm số bệnh nhân sống sót sau 5 năm chẩn đoán”.

Ung thư phổi xuất hiện khi các tế bào bất thường trong phổi phát triển không kiểm soát, thường bắt đầu từ các tế bào lót đường dẫn khí. Giai đoạn đầu của ung thư phổi thường không có triệu chứng và ngay cả khi bệnh đi vào giai đoạn tiến triển thì các triệu chứng vẫn khá mơ hồ, chẳng hạn như ho kéo dài, ra đờm có lẫn máu hoặc khó thở nhẹ, những triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với bệnh viêm phế quản.

Tìm hiểu các triệu chứng và yếu tố nguy cơ

Ung thư phổi giai đoạn đầu không biểu hiện triệu chứng; nhưng khi ung thư phát triển, bệnh nhân có thể gặp phải những dấu hiệu sau:

• Ho dai dẳng
• Ho ra máu
• Khó thở liên tục
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
• Đau ngực
• Sụt cân

Có yếu tố nguy cơ làm gia tăng nguy cơ mắc ung thư phổi bao gồm:

• Hút thuốc lá - nguyên nhân chính gây ung thư phổi
• Tiếp xúc với khói thuốc lá
• Tiếp xúc với các chất có hại như radon, amiăng, crom và niken
• Tiền sử xạ trị vùng ngực
• Nếu một người có tiền sử ung thư phổi thì sẽ có nguy cơ mắc thêm một loại ung thư phổi khác
• Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư phổi, đặc biệt là ở những người thân cấp độ 1.

Điều thú vị là, nhờ các chiến dịch cai thuốc lá hiệu quả của Singapore, một nửa số bệnh nhân ung thư phổi trên toàn quốc lại là những người không hút thuốc. Bác sĩ Lim nói thêm "Tuy nhiên, những người không hút thuốc thường có tỷ lệ sống sót trung bình cao hơn so với những người hút thuốc".

Đối tượng nào nên cân nhắc tầm soát ung thư?

Phương pháp tầm soát ung thư phổi hiệu quả nhất là chụp cắt lớp vi tính (CT) liều thấp giúp phát hiện sớm các nốt nhỏ mờ và hạn chế phơi nhiễm lượng lớn tia xạ. Ngược lại, chụp X-quang ngực thông thường chỉ có thể phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn tiến triển và không mấy hữu ích đối với phát hiện ung thư sớm.

Tuy nhiên, bác sĩ Lim nhấn mạnh rằng tầm soát ung thư phổi không được khuyến khích cho tất cả. "Các kiểm tra sẽ khiến bệnh nhân bị phơi nhiễm tia xạ hoặc các thủ thuật xâm lấn không cần thiết".

Tầm soát ung thư phổi chủ yếu được khuyến nghị cho những người từ 50 - 80 tuổi có tiền sử hút thuốc lá, cụ thể là những người hút khoảng 1 gói thuốc mỗi ngày trong 20 năm qua hoặc những người đã bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua.

Bác sĩ Lim khuyên: "Trước khi lựa chọn kiểm tra tầm soát, hãy cân nhắc những tác hại và lợi ích tiềm tàng, đồng thời tư vấn với bác sĩ ung thư hoặc bác sĩ chuyên khoa ung thư phổi để xem liệu mình có phù hợp để chụp CT liều thấp không".

Làm sinh thiết

Nếu phát hiện khối u đáng ngờ trong quá trình chụp CT liều thấp, thì sau đó sẽ được lấy mẫu mô từ khối u theo các cách sau:

• Sinh thiết có hướng dẫn của hình ảnh CT: Sử dụng kim chọc hút qua thành ngực để lấy mẫu mô
• Sinh thiết phổi qua phế quản: Đưa ống mềm vào họng để lấy mẫu mô
• Nội soi phế quản siêu âm kèm chọc hút hạch qua phế quản (EBUS-TBNA): Sử dụng ống soi đặc biệt và siêu âm để lấy mẫu mô

Phân loại ung thư phổi

Ung thư phổi được phân loại thành ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không phải tế bào nhỏ. Bác sĩ Tanujaa Rajasekaran – chuyên gia tư vấn cấp cao - Ung thư nội khoa làm việc tại PCC, giải thích rằng: "Ung thư phổi tế bào nhỏ chiếm khoảng 10% các trường hợp ung thư phổi mà chúng ta gặp phải, đây là loại ung thư có độ ác tính cao và hầu như chỉ xuất hiện ở những người có thói quen hút thuốc lá".

Phần lớn các bệnh nhân ở Singapore mắc bệnh ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, bao gồm cả các phân nhóm phụ như ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào lớn. Các lựa chọn điều trị sẽ thay đổi tùy thuộc vào phân nhóm bệnh cụ thể. Bác sĩ Tanujaa nhấn mạnh: "Mục tiêu của chúng tôi chính là cung cấp phương pháp điều trị tối ưu dựa trên phân nhóm của ung thư".

Điều trị: Giai đoạn 1 và 2

Giai đoạn 1, bệnh nhân thường có khối u nhỏ khu trú ở phổi. Giai đoạn 2, khối u lớn hơn một chút hoặc lan đến các hạch ở cùng bên với phổi có khối u. Ở các trường hợp giai đoạn đầu, mục tiêu là chữa khỏi và bệnh nhân thường phải phẫu thuật để cắt bỏ một phần, một phân thùy hoặc một thùy phổi. Bác sĩ Tanujaa giải thích: "Lựa chọn phương pháp phẫu thuật phụ thuộc vào chức năng phổi hiện tại, kích thước và mức độ xâm lấn của khối u". Đối với những bệnh nhân không thể phẫu thuật vì sức khỏe yếu hoặc cao tuổi thì xạ trị là một phương pháp thay thế rất phù hợp.

Phẫu thuật thường kết hợp với hóa trị (còn gọi là hóa trị bổ trợ), liệu pháp nhắm mục tiêu hoặc liệu pháp miễn dịch (xem thông tin trong khung) để loại bỏ tế bào ung thư còn sót lại và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Điều trị: Giai đoạn 3 và 4

Giai đoạn 3, khối u phát triển lớn hơn hoặc đã di căn đến các hạch bạch huyết ở một/hoặc hai bên ngực. Các lựa chọn điều trị ở giai đoạn này khá đa dạng và được chỉ định sau khi hội chẩn chuyên khoa ung thư đa chuyên ngành, buổi hội chẩn có sự tham gia của các bác sĩ ung thư, bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ xạ trị và bác sĩ hô hấp. Các kế hoạch điều trị có thể là kết hợp hóa trị, xạ trị và phẫu thuật, và khả năng sẽ bổ sung thêm liệu pháp miễn dịch hoặc liệu pháp nhắm mục tiêu.

Ở Giai đoạn 4, ung thư đã di căn đến các cơ quan khác như não, gan hoặc xương. Mặc dù không có khả năng chữa khỏi bệnh ở giai đoạn này, nhưng việc điều trị sẽ tập trung vào mục tiêu kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Phương pháp điều trị được cá nhân hóa dựa trên các đặc điểm cụ thể của bệnh ung thư. Ví dụ, đối với ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, kết quả xét nghiệm phân tử sẽ giúp xác định xạ trị gen gây ung thư và giúp phương án điều trị nhắm vào mục tiêu cụ thể hơn.

Những tiến bộ trong xạ trị ung thư phổi

Phần lớn bệnh nhân ung thư phổi sẽ cần làm xạ trị tại một thời điểm cụ thể trong quá trình điều trị. Xạ trị thường được kết hợp với phẫu thuật và các phương pháp điều trị khác như hóa trị để kiểm soát bệnh.

Bác sĩ Ivan Tham – chuyên gia tư vấn cấp cao - Khoa Xạ trị ung thư thuộc PCC, nhấn mạnh đến việc sử dụng ngày càng nhiều phương pháp xạ trị lập thể định vị thân, phương pháp này chiếu chùm tia xạ chính xác đến vùng cần điều trị ung thư phổi. Vấn đề nhắm mục tiêu vào khối u phổi là một thách thức do chuyển động của cơ thể bệnh nhân khi hít thở. Để đảm bảo độ chính xác và an toàn, các bác sĩ xạ trị sẽ đo lường chuyển động của khối u và điều chỉnh phương pháp tiếp cận phù hợp.

Các phương án để giảm chuyển động bao gồm cố định bệnh nhân bằng cách quấn băng quanh bụng để hạn chế hơi thở hoặc áo dụng kỹ thuật nín thở và bệnh nhân được hướng dẫn phải nín thở khoảng 20 giây trong quá trình xạ.

Xạ trị lập thể định vị thân (SBRT) cho phép điều trị liều cao với ít buổi xạ, thường là từ 3-8 buổi xạ tùy thuộc vào nhu cầu của bệnh nhân. Phương pháp xạ trị lập thể định vị thân đặc biệt hiệu quả trong trường hợp các khối u nhỏ và điều trị liều cao nhắm vào khối u, đồng thời giảm thiểu phơi nhiễm tia xạ ảnh hưởng các mô khỏe mạnh. Bác sĩ Tham bổ sung thêm: "Đối với những bệnh nhân sức khỏe yếu hoặc từ chối phẫu thuật, phương pháp SBRT là một lựa chọn khả thi để điều trị ung thư phổi giai đoạn đầu". Xạ trị lập thể định vị thân cũng đạt được kết quả tích cực trong điều trị các khối u di căn.

Liệu pháp Proton là một lựa chọn khác dành cho bệnh nhân ung thư phổi. Phương pháp điều trị mới này tại Singapore chiếu tia xạ chính xác đến khối u, giảm thiểu tổn thương cho các mô khỏe mạnh xung quanh. Vì thế nên liệu pháp proton phù hợp với những bệnh nhân có khối u nằm gần các cơ quan nhạy cảm, hoặc những người đặc biệt nhạy cảm với tia xạ.