SARCOMA

Sarcoma là ung thư phát triển từ lớp trung mô của cơ thể chúng ta. Lớp trung mô phát triển để hình thành mô liên kết, tế bào mỡ, cơ bắp. mạch máu và xương. Như vậy, sarcoma có thể phát triển từ nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể, bao gồm da, mô liên kết, xương, mạch máu và thậm chí cả các bộ phận nội tạng sâu bên trong.

Mặc dù ít phổ biến hơn các loại ung thư khác nhưng sarcoma thường có độ ác tính cao. Sarcoma thực sự là một căn bệnh phức tạp với hơn 70 loại khác nhau đã được báo cáo. Nhìn chung, căn bệnh này có thể được chia thành các khối u mô xương và u mô mềm. Cụ thể hơn, có 4 loại Sarcoma chính cần tới các biện pháp chữa trị khác nhau:

Sarcoma xương

Sarcoma xương là bệnh ung thư bắt nguồn chủ yếu từ xương. Các dạng phổ biến nhất là osteosarcoma (xương), tiếp theo là chondrosarcoma (sụn) và chordoma (nguyên sống). Sarcoma xương có xu hướng ảnh hưởng đến trẻ em và thanh niên, trong khi sarcoma sụn và u nguyên sống ảnh hưởng đến người lớn trên phạm vi độ tuổi rộng.

Sarcoma mô mềm

Sarcoma mô mềm có đến 50 loại khác nhau. Các loại phổ biến bao gồm liposarcoma (ung thư mỡ), leiomyosarcoma (ung thư cơ), sarcoma đa hình không biệt hóa (sarcoma không biệt hóa) và angiosarcoma sarcom mạch (ung thư mạch máu).

STS có thể phát triển từ bất cứ nơi nào trong cơ thể: Từ vùng đầu và cổ, đến chân tay, thân và hông chậu. Nó có thể ảnh hưởng sâu đến các nội tạng cơ thể, cũng như bên ngoài da. Sarcoma có thể phát triển từ tim, mạch máu và da đầu cũng thường thấy.

U mô đệm đường tiêu hóa (GIST)

U mô đệm đường tiêu hóa, còn gọi là GIST, phát triển ở đường tiêu hóa, thường thấy nhất là ở dạ dày, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến ruột non và trực tràng. Dạng sarcoma này xuất hiện là do kết quả của sự đột biến gen, đặc biệt trong gen KIT hoặc PDGFRA. Các đột biến này gây ra sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát, từ đó dẫn đến sự hình thành khối u.

Sarcoma Ewing và Sarcoma cơ vân

Cả Sarcoma Ewing (EWS) và Sarcoma cơ vân (RMS) đều là những sarcoma có độ ác tính rất cao. Chúng có thể phát triển trong mô mềm và xương và từ nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể, chẳng hạn như đầu và cổ, cột sống hoặc xương dài, ở tứ chi và ngực. Những loại sarcoma này có xu hướng ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên.

Phụ thuộc vào loại Sarcoma, các yếu tố gây ra nó cũng khác nhau. Ví dụ, với U mô đệm đường tiêu hóa GIST, đột biến gen ở gen KIT hoặc PDGFRA là nguyên nhân gây bệnh. Với Sarcoma Ewing và Sarcoma cơ vân thì đột biến gen di truyền (được gọi là chuyển đoạn) có liên quan đến hai loại Sarcoma này. Còn tại sao và như thế nào mà đột biến gen lại có liên quan đến các khối u vẫn là một bí ẩn. Những điều chúng ta đã biết đó là có một vài các yếu tố có thể gia tăng nguy cơ mắc phải Sarcoma, bao gồm:

• Tiền sử mắc Sarcoma trong gia đình.
• Rối loạn di truyền trong phạm vi gia đình như u xơ thần kinh, hội chứng Gardner, u nguyên bào võng mạc hoặc hội chứng Li-Fraumeni
• Tiếp xúc với bức xạ
• Hệ bạch huyết bị tổn thương

Bệnh nhân bị Sarcoma mô mềm thường không có triệu chứng gì cho đến giai đoạn muộn của bệnh. Tùy thuộc vào loại Sarcoma, các dấu hiệu và triệu chứng cũng có thể khác nhau:

Hạch - có thể ban đầu là các hạch nhỏ. Chúng thường không đau và có thể phát triển đến kích thước lớn theo thời gian (kích thước của một quả dưa hấu nhỏ).

Đau đớn – thường gặp ở bệnh nhân bị Sarcoma xương. Đối với các bệnh nhân còn trẻ và năng động, những cơn đau xương này thường được coi là chấn thương thể thao hoặc đau cơ, giãn cơ dẫn đến chẩn đoán bị chậm trễ. Đau đớn ngay cả khi nghỉ ngơi và vào ban đêm là một triệu chứng cảnh báo rất quan trọng.

Các triệu chứng đường ruột – thường thấy ở bệnh nhân U mô đệm đường tiêu hóa GIST và bệnh nhân có Sarcoma phát triển từ ổ bụng (như liposarcoma). Các triệu chứng bao gồm trướng bụng, đầy hơi, đau đớn, nôn ra máu hoặc máu trong phân.

Các triệu chứng cụ thể của các cơ quan – vì Sarcoma có thể phát triển từ bất cứ nơi nào trong cơ thể, chúng có thể phát triển và chèn ép lên các cơ quan xung quanh dẫn đến một loạt các triệu chứng bao gồm ho và khó thở (Sarcoma ngực), các vấn đề về thị lực (sarcoma đầu và cổ).

Nếu bác sỹ của bạn nghĩ rằng có thể bạn đã mắc Sarcoma, bạn cần kiểm tra sức khỏe tổng quát, bao gồm:

• Một mẫu tế bào từ khối u, hay còn gọi là sinh thiết.
• Các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp CT, MRI hoặc PET để giúp nhìn thấy khối u và đánh giá sự lây lan của bệnh.
• Chụp xương, cũng có thể cần thiết đối với một số bệnh nhân mắc Sarcoma xương.

Điều trị kết hợp nhiều phương thức, kết hợp cả phẫu thuật, hóa trị và/hoặc xạ trị cho kết quả rất tốt với các loại Sarcoma. Biện pháp chữa trị cụ thể phụ thuộc vào các yếu tố:

a) Loại Sarcoma.
b) Giai đoạn (lây lan) của Sarcoma.
c) Vị trí Sarcoma.

Với Sarcoma xương

• Với Sarcoma xương, các biện pháp điều trị thường gồm một liệu trình hóa trị (10 – 12 tuần), sau đó là phẫu thuật và tiếp tục hóa trị sau phẫu thuật.
• Đối với sarcoma sụn và u nguyên sống, phẫu thuật vẫn là phương pháp điều trị chính.

Với Sarcoma mô mềm

• Tại khu vực nhiễm bệnh, phẫu thuật thường được thực hiện để loại bỏ khối u với một dải mô bình thường. Xạ trị trước hoặc sau phẫu thuật thường được xem xét với các bệnh nhân mắc Sarcoma lớn, sâu hoặc giai đoạn muộn.

Với GIST

• Tại khu vực nhiễm bệnh, phẫu thuật sẽ được tiến hành. Một loại thuốc như imatinib, nhắm vào gen KIT và đột biến PDGFRA có hiệu quả rất cao và được sử dụng với các bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Với những bệnh nặng hơn khi phẫu thuật là không khả thi, đôi lúc imatinib có thể được sử dụng để giảm kích thước khối u, giúp phẫu thuật sẽ dễ dàng hơn sau này.
• Với những bệnh nhân mà GIST đã lan rộng, những biện pháp nhắm trúng đích như imatinib, sunitinib and regorafenib, v.v,... hiện nay có thể giúp gia tăng tỷ lệ bệnh nhân sống sót trên 5 năm.

Với Sarcoma Ewing và Sarcoma cơ vân Rhabdomyosarcoma

• Với Sarcoma Ewing và Sarcoma cơ vân, những khối u này rất nhạy cảm với hóa trị, vì vậy hóa trị thường được sử dụng trước khi điều trị tại chỗ như phẫu thuật và / hoặc xạ trị, tiếp theo là hóa trị củng cố.