LYMPHOMA KHÔNG HODGKIN

Lymphoma là loại ung thư máu liên quan tới mô lympho nơi các bạch huyết bào trở thành ung thư. Thể bạch huyết bào và giai đoạn vòng đời của bạch huyết bào quyết định loại lymphoma. Có hai nhóm chính là Lymphoma Hodgkin (HL) và Lymphoma không Hodgkin (NHL). Lymphoma không Hodgkin có thể được chia thành tế bào T, tế bào B, và lymphoma tế bào NKT. Lymphoma tế bào B thường được chia nhỏ ra hơn thành thể phát triển chậm (mực độ thấp) và tích cực (mức độ cao).

Chẩn đoán chính các dạng lymphoma là bước đầu quan trọng nhất để điều trị hiệu quả.

Làm thế nào đển chẩn đoán?

Sinh thiết tuyến hạch bạch huyết bị ảnh hưởng là rất cần thiết trong việc chẩn đoán lymphoma. Có thể ở dưới dạng sinh thiết vết mổ (mảnh nhỏ của mô hạch bạch huyết) hoặc sinh thiết cắt bỏ (loại bỏ toàn bộ hạch bạch huyết). Không nên sử dụng chọc hút kim đơn thuần (kim được đưa vào tuyến bạch huyết bị ảnh hưởng để rút tế bào ra để kiểm tra) để chẩn đoán ung thư hạch. Các mô sinh thiết thu được phải được nhuộm theo cách đặc biệt nhằm cho phép phân loại chính xác của loại ung thư hạch.

Giai đoạn

Một khi đã xác nhận mắc lymphoma không Hodgkin, cần phải đánh giá giai đoạn bệnh. Giai đoạn bệnh là mức độ lây lan của ung thư hạch trong cơ thể. Điều này thường mang ý nghĩa tiên lượng và rất hữu ích trong việc phát triển hoạch điều trị cho bệnh nhân. Có 4 giai đoạn (Giai đoạn I đến IV) cũng như hai loại A hoặc B.

Các giai đoạn khác nhau như sau:

Giai đoạn I: Một nhóm các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng ở một trong hai bên cơ hoành.

Giai đoạn II: Hai hoặc nhiều nhóm hạch bạch huyết bị ảnh hưởng nhưng vẫn chỉ ở 1 bên cơ hoành.

Giai đoạn III: Ít nhất 2 nhóm hạch bạch huyết bị ảnh hưởng nhưng phải ở cả hai bên của cơ hoành.

Giai đoạn IV: Nếu bệnh ảnh hưởng đến một cơ quan (ví dụ: Tủy xương, Gan, v.v.) ngoài hạch bạch huyết.

Giai đoạn A: Không bị sốt tái phát, đổ mồ hôi đêm hoặc giảm cân.

Giai đoạn B: Sự hiện diện của bất kỳ một trong những điều trên.

Xác định giai đoạn bệnh bằng hình ảnh chụp PET-CT hoặc CT. Tùy vào tình trạng, các xét nghiệm sâu hơn như sinh thiết tủy xương có thể được thực hiện.

Tiên lượng không chỉ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Trong kỉ nguyên của liệu pháp đích, đánh giá hóa miễn dịch của mô sinh thiết cũng đưa ra các thông tin tiên lượng quan trọng.

Các phương thức điều trị có thể là một trong các cách sau: hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch và ghép tế bào gốc. Thông thường, đó là sự kết hợp của hai phương thức. Điều này còn phụ thuộc vào loại lymphoma và các đặc điểm tiên lượng khác nhau của lymphoma.

HÓA TRỊ

Các thuốc hóa trị hay còn được biết đến là cytotoxics là và phương pháp điều trị chính cho những người mới được chẩn đoán mắc Lymphoma Hodgkin. Nhìn chung, các loại thuốc này tiêu diệt các tế bào phân chia/phát triển nhanh chóng. Do đó, cytotoxics mang lại hiệu quả rất cao trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư nhưng cũng tiêu diệt các tế bào bình thường phát triển nhanh trong cơ thể như nang lông và các tế bào tạo máu trong tủy xương. Các tác dụng này có biểu hiện rụng tóc và suy giảm tạm thời các tế bào máu (như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu). Hóa trị cũng có thể được kết hợp với liệu pháp kháng thể đơn dòng trong điều trị lymphoma không Hodgkin.

LIỆU PHÁP MIỄN DỊCH

Liệu pháp miễn dịch là phương thức điều trị sử dụng chính hệ miễn dịch của người bệnh, hoặc thuốc chế tạo từ các thành phần của hệ miễn dịch, để chống lại bệnh. Có nhiều hình thức trị liệu miễn dịch. Trong trường hợp lymphoma không Hodgkin, các dạng chính là kháng thể đơn dòng (được biết đến như ‘sinh học’). Trong dạng phổ biến của phymphoma không Hodgkin, một thực thể tế bào lympho B khuếch tán lớn, sự kết hợp giữa kháng thể đơn dòng và hóa trị liệu và phương pháp điều trị chính. Sự kết hợp này cũng được sử dụng trong các loại ung thư lympho không Hodgkin.

Các kháng thể đơn dòng khác nhau nhắm vào các protein khác nhau và các loại tế bào lympho khác nhau. Do tính đặc hiệu của các loại thuốc này, không có loại nào phù hợp với tất cả các thể và việc lựa chọn liệu pháp thích hợp một cách cẩn thận dựa trên thể lymphoma không Hodgkin là điều quan trọng.

Ngoại trừ các kháng thể đơn dòng, liệu pháp miễn dịch khác bao gồm chất ức chế điểm cũng được sử dụng nhưng thường cho các trường hợp bệnh tái phát.

CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC

Người bị lymphoma tái phát có thể nhận cấy ghép tế bào gốc, thường là biện pháp thay thế. Cấy ghép tế bào gốc tạo máu cho phép người bệnh nhận hóa trị, xạ trị liều cao, hoặc cả hai. Liều cao phá hủy các tế bào lymphoma và cả các tế bào máu khỏe trong tủy xương. Sau đó, bệnh nhận nhận tế bào gốc tạo máu qua ống mềm đặt ở tĩnh mạch lớn tại cổ hoặc vùng ngực. Các tế bào máu mới phát triển từ các tế bào gốc cấy ghép.

Cấy ghép tế bào gốc được thực hiện tại bệnh viện. Tế bào gốc có thể lấy từ của chính người bệnh hoặc từ người hiến tặng khỏe mạnh.

Liệu pháp xạ trị

Liệu pháp xạ trị sử dung các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào lymphoma không Hodgkin. Có thể thu nhỏ khối u và giúp kiểm soát cơn đau. Xạ trị hay sử dụng trong bước đầu của trị liệu đối với bệnh nhân ở giai đoạn I hoặc II của bệnh, khi lymphoma nằm ở 1 vùng hoặc 1 bên của cơ hoành.