ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ ?

Kidney Cancer ( ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ) - Renal Cancer ဟုလည်း လူသိများသော ကင်ဆာအမျိုးအစားသည် ကျောက်ကပ်များတွင် စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ကင်ဆာအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။ များသောအားဖြင့် ကျောက်ကပ်တစ်ခုတည်းကိုသာ ထိခိုက်စေသော်လည်း ရှားရှားပါးပါးအခြေအနေတွင် ကျောက်ကပ်နှစ်ခုလုံးတွင် ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်များသည် ကျောက်ကပ်တစ်ခုစီသည် ကျောရိုးတစ်ဖက်စီတွင် ရှိပြီး ဝမ်းဗိုက်နောက်ဘက်တွင်ရှိသော လက်သီးအရွယ် ပဲတောင့်ပုံစံ အင်္ဂါနှစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်သည် ureters ဟု သိကြသော ဆီးပြွန်နှစ်ခုမှတဆင့် ဆီးအိမ်နှင့် ချိတ်ဆက်ထားပါသည်။ ကျောက်ကပ်၏ အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှာ^1,2 -

• ပိုလျှံနေသောရေ၊ ဆားနှင့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို ဆီးပုံစံဖြင့် သွေးမှဖယ်ရှားပါသည်။
• သွေးပေါင်ချိန်ကို ထိန်းညှိပေးသော renin ဟုခေါ်သော ဟော်မုန်းတစ်မျိုးကို ထုတ်လုပ်ပေးပါသည်။
• သွေးနီဥများပိုမိုထုတ်လုပ်ရန် ရိုးတွင်းခြင်ဆီကိုအချက်ပြသည့် erythropoietin ဟုခေါ်သော ဟော်မုန်းတစ်မျိုးကို ထုတ်လုပ်ပေးပါသည်။
• အူမှ ကယ်လ်စီယမ်စုပ်ယူမှုကို ကူညီပေးသော ကယ်လ်စီထရီရယ် (ဗီတာမင်ဒီပုံစံ) ဟုခေါ်သော ဟော်မုန်းတစ်မျိုးကို ထုတ်လုပ်ပေးပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအမျိုးအစားများ

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် ကင်ဆာအစပြုသည့် ဆဲလ်အမျိုးအစားအလိုက် အုပ်စုဖွဲ့ထားပါသည်³။

• Renal cell carcinoma (RCC)- အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင် အဖြစ်အများဆုံး ကျောက်ကပ်ကင်ဆာပုံစံမှာ ကျောက်ကပ်၏ပြွန်များ (သွေးကို စစ်ထုတ်သည့် သေးငယ်သောပြွန်) ကို ဝန်းရံထားသော ဆဲလ်များမှအစပြုသည့် ကျောက်ကပ်ဆဲလ်ကင်ဆာဖြစ်သည်။ RCC သည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအားလုံး၏ (၈၅) ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။ RCC ၏ အမျိုးအစားခွဲများစွာရှိပြီး၊ အဖြစ်အများဆုံးမှာ Clear Cell ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပြီး ကျောက်ကပ်ဆဲလ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုအားလုံး၏ (၈၀) ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိပါသည်⁴။

• Transitional cell carcinoma (TCC)- Transitional ဆဲလ်ကင်ဆာ (Urothelial ကင်ဆာဟုလည်း လူသိများသည်) သည် များသောအားဖြင့် ကျောက်ကပ်နှင့် ဆီးအိမ်နှင့် ချိတ်ဆက်သည့်နေရာဖြစ်သည့် ကျောက်ကပ်တင်ပါးဆုံတွင်းရှိ ဆဲလ်များမှ ပေါက်ဖွားလာပါသည်။ TCC သည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအားလုံး၏ (၇) ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ရှိပြီး ဆီးအိမ် သို့မဟုတ် ဆီးအိမ်တွင်လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်ပါသည်။ ဆီးအိမ်ကင်ဆာလို ကုသလေ့ရှိပါတယ်။

• Wilms tumour- Wilms tumour သို့မဟုတ် nephroblastoma သည် ကလေးများတွင် အဖြစ်အများဆုံး ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ အမျိုးအစားဖြစ်သော်လည်း လူကြီးများတွင် ဖြစ်ခဲပါသည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ (၅) ရာခိုင်နှုန်း ခန့်ရှိပါသည်။

• Renal sarcoma- ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု၏ (၁) ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ရှားပါးကျောက်ကပ်ကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် ကျောက်ကပ်၏ တွယ်ဆက်တစ်ရှူးများတွင် စတင်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ ?

စင်္ကာပူတွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် အမျိုးသားများတွင် သတ္တမမြောက် အဖြစ်အများဆုံး ကင်ဆာဖြစ်ပြီး အမျိုးသားများတွင် ကင်ဆာသေဆုံးမှု ရှစ်ခုမြောက် အဖြစ်အများဆုံး အကြောင်းရင်းဖြစ်ပါသည်⁵။ အမျိုးသမီးတွေမှာ အဖြစ်နည်းပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု (အရေအတွက်) သည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း (၅၀) အတွင်း ဆက်တိုက်တိုးလာခဲ့ပါသည်။ ဤအရာသည် ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုနှင့် စက်မှုထွန်းကားမှု တိုးမြင့်လာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသော ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကင်ဆာဖြစ်စေသော ဓာတုပစ္စည်းများ (ကင်ဆာဖြစ်စေသော ပစ္စည်းများ) နှင့် ထိတွေ့မှု များလာခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေများသည့် အဝလွန်ခြင်း (သွေးတိုးရောဂါ) နှင့် အဝလွန်ခြင်း တို့နှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ယူဆရသည် (ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ကြည့်ပါ)⁶။

ထို့အပြင်၊ အာထရာဆောင်းနှင့် ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (CT) စကင်န်ကဲ့သို့သော ပုံရိပ်ဖော်နည်းပညာများကို မကြာခဏအသုံးပြုခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေခြင်းအရေအတွက် တိုးလာစေသည်။ အခြားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ တိုင်ကြားမှုများအတွက် လုပ်ဆောင်သော ဤပုံရိပ်စကင်န်များသည် ရောဂါလက္ခဏာမပြသော ကျောက်ကပ်ကင်ဆာများကို မတော်တဆတွေ့ရှိသွားစေနိုင်ပါသည်⁷။

သတင်းကောင်းကတော့ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ အများစုဟာ အဝေးက အင်္ဂါတွေဆီ မပြန့်ပွားခင်မှာ အစောပိုင်းအဆင့်မှာ တွေ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစောပိုင်းကင်ဆာများကို ကုသခြင်းသည် ပျောက်ကင်းရန် အလားအလာ ပိုများပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဘာကြောင့်ဖြစ်ပါသလဲ ?

ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များသည် ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များ ပုံမှန်မဟုတ်စွာကြီးထွားလာပြီး အကျိတ်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသောအခါတွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဗီဇပြောင်းခြင်း၏ အကြောင်းရင်းအတိအကျကို အပြည့်အစုံမသိရပါ။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများ

လူတစ်ဦး ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားရခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အမြဲတမ်း မရှင်းလင်းနိုင်သော်လည်း လူတစ်ဦးသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးစေသည့် အကြောင်းရင်းများမှာ ^3,8,9 -

• အသက်ကြီးသောအရွယ်- အသက် (၅၀) နှစ်အောက်များတွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် ရှားပါသည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှု၏ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်သည် အသက် (၆၅) နှစ်အထက်များတွင် တွေ့ရှိရပါသည်။⁷.

• ကျား-မ- ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် အမျိုးသားများတွင် အမျိုးသမီးများထက် နှစ်ဆအဖြစ်များပါသည်¹⁰။

• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာများ၏ (၃၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော်၏ အကြောင်းရင်းအဖြစ် ယူဆကြပါသည်။ ဆေးလိပ်သောက်သည့်ကြာချိန်နှင့် ဆေးလိပ်အရေအတွက်တို့နှင့်အတူ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေသည် တိုးလာပါသည်။ သို့သော် ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်လျှင် ဖြစ်နိုင်ချေ ကျဆင်းသွားပြီး ဆယ်နှစ်ကြာပြီးနောက် ဆေးလိပ်မသောက်သူနှင့် အတူတူနီးပါး လျော့ကျသွားပါသည်⁹။

• အဝလွန်ခြင်း- ကိုယ်အလေးချိန်များခြင်း (သို့) ကိုယ်အလေးချိန်အလွန်များခြင်း (အဝလွန်ခြင်း) သည် ကျန်းမာသောကိုယ်အလေးချိန်ဘောင်အတွင်းရှိသူများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါသည်။ တစ်ယောက်ယောက်က ကိုယ်အလေးချိန်ပိုနေလေလေ အန္တရာယ်ပိုများလေပါပဲ။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ (၂၅) ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် အဝလွန်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး အဝလွန်ခြင်းနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်သည့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ဟော်မုန်းဟန်ချက်ပြောင်းလဲမှုကြောင့်ဟု ယူဆကြပါသည်⁹။

• High blood pressure (သွေးတိုးရောဂါ)- သွေးတိုးရောဂါသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါသည်။ သွေးဖိအားများလေလေ အန္တရာယ်ပိုများလေဖြစ်သည်။

• ဆီးချိုရောဂါ- ဆီးချိုရောဂါသည် ရေရှည်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းနှင့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ပါးစပ်ဆေးသောက်သူများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၎င်းတို့၏ဆီးချိုရောဂါကို ထိန်းချုပ်ရန် အင်ဆူလင်ကို အသုံးပြုသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုများနိုင်သည်။⁹.

• ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းကုသမှုကို လိုအပ်သောအဆင့်မြင့်ကျောက်ကပ်ရောဂါ- ရေရှည် dialysis (သင့်သွေးကိုစစ်ထုတ်သည့်လုပ်ငန်းစဉ်) ခံယူသောကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းသူများသည်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားရန်အခွင့်အလမ်းပိုများပါသည်။

• အပျော့စား အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများကို ကြာရှည်သောက်သုံးခြင်း- Paracetamol နှင့် Nonsteroidal Anti-inflammatory drugs (NSAIDs) ကဲ့သို့သော အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ သောက်သုံးခြင်းသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပါသည်⁷။

• လုပ်ငန်းခွင်နှင့်ထိတွေ့ခြင်း- လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း ထိတွေ့မှု သို့မဟုတ် အထည်အလိပ်ဆိုးဆေး၊ ကျောက်ဂွမ်း၊ အာဆင်းနစ် သို့မဟုတ် ကက်မီယမ်တို့ကဲ့သို့ အချို့သော အရာများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်တက်စေပါသည်။

• ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ မိသားစုရာဇဝင်- ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရှိသော ပထမအဆင့် ဆွေမျိုး (မိဘ သို့မဟုတ် မွေးချင်း) ရှိခြင်းသည်လည်း သင့်တွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။ ၎င်းသည် မျှဝေထားသော မျိုးဗီဇများ၊ မျှဝေထားသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် (၁၀) နှစ်ခုစလုံးကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။¹⁰.

• အချို့သောမျိုးရိုးလိုက်သောအခြေအနေများ- အချို့သောလူများသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာနှင့် အခြားကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ချေကိုတိုးမြင့်စေသည့် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများ (ပြောင်းလဲမှု) များဖြစ်သည့် von Hippel-Lindau ရောဂါ၊ Birt-Hogg-Dube syndrome၊ tuberous sclerosis complex၊ မျိုးရိုးလိုက်သော papillary renal cell carcinoma သို့မဟုတ် မိသားစုအလိုက် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ မျိုးရိုးဗီဇရှိနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ဤမျိုးရိုးလိုက်ရောဂါများသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ အနည်းငယ်သာ ရာခိုင်နှုန်းမျှသာရှိသည်။ ဤမျိုးရိုးဗီဇအခြေအနေရှိသူများသည် မျိုးရိုးလိုက်သောကင်ဆာမဟုတ်သူများထက် အသက်ငယ်သောအရွယ်တွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ကျောက်ကပ်နှစ်ခုလုံးတွင် အကျိတ်အများအပြားရှိနိုင်ပါသည်။

ဤအန္တရာယ်အချက်များထဲမှ တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသောအချက်များရှိခြင်းသည် သင့်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို အလိုအလျောက်ခံစားရမည်ဟု မဆိုလိုပါ။ ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များသောလူအများစုသည်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာမဖြစ်နိုင်သော်လည်းအချို့သောအန္တရာယ်အချက်များမသိရသေးပါ။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ ဝေဒနာတွေက ဘာတွေလဲ ?

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် အစောပိုင်းအဆင့်တွင် ရောဂါလက္ခဏာမပြတတ်ပါ။ ၎င်းတို့ဖြစ်ပွားသောအခါတွင် ပါဝင်သော ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ လက္ခဏာများနှင့် ဝေဒနာများမှာ^8,12:

• သင့်ဆီးတွင်သွေးပါခြင်း (ပန်းရောင်၊ အနီရောင် သို့မဟုတ် အညိုရောင်)
• သင့်ဘေး သို့မဟုတ် ကျောအောက်ပိုင်း နာကျင်ခြင်း။
• သင့်ဝမ်းဗိုက် (ဝမ်းဗိုက်တစ်ဖက်) တွင် အဖု ၊ အလုံးရှိခြင်း။
• အစားအသောက်ပျက်ခြင်း။
• မရှင်းပြနိုင်သော ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း။
• အနားယူခြင်းဖြင့် မသက်သာသော ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း။
• ရောဂါပိုးကြောင့်မဟုတ်သော အဖျားတက်ခြင်း။
• သွေးတိုးလာခြင်း။
• သွေးအားနည်းရောဂါ (သွေးနီဥအရေအတွက်နည်းခြင်း)၊

ဤရောဂါလက္ခဏာအများစုသည် ဆီးအိမ် သို့မဟုတ် ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်ခြင်းကဲ့သို့သော ကင်ဆာမဟုတ်သောရောဂါများကြောင့် ဖြစ်နိုင်ချေပိုများပါသည်။ ဒါပေမယ့် သင့်မှာ ဒီလက္ခဏာတွေ တစ်ခုခုရှိနေရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသပြီး လိုအပ်ရင် ကုသမှုခံယူသင့်ပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေခြင်း

သင့်တွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဟု ညွှန်ပြသော လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် ဝေဒနာများ ရှိပါက၊ သင့်တွင် ကင်ဆာရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ရန် သင့်ဆရာဝန်က ထပ်မံစုံစမ်းစစ်ဆေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို အောက်ပါလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စမ်းသပ်မှုများမှတဆင့် သိရှိနိုင်ပါသည်^3,13,14။

• ဆေးခန်းမှတ်တမ်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်း- သင့်ဆရာဝန်သည် သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနှင့် မိသားစုဆေးဘက်ဆိုင်ရာရာဇဝင်အကြောင်း မေးမြန်းပြီး သင့်ဝမ်းဗိုက် (ဝမ်းဗိုက်ရှိ အလုံးအကျိတ်) အတွက် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်သည်။

• ဆီးစစ်ခြင်း- သင့်ဆီးနမူနာကို ရောဂါပိုး၊ သွေးနှင့် ပရိုတင်းဓာတ်ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် စမ်းသပ်သည်။ ဆီးတွင်းရှိ ကင်ဆာဆဲလ်များကို ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည့် ဆီး ဆဲလ်ဗေဒ (Urine cytology) ကိုလည်း လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

• သွေးစစ်ဆေးခြင်း- ယူရီးယား၊ အီလက်ထရောနစ်နှင့် creatinine ပမာဏများ (သင့်ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်ချက်ကို စစ်ဆေးရန်) နှင့် သွေးအရေအတွက် အပြည့်အစုံ (သင့်သွေးဆဲလ်ပမာဏကို စစ်ဆေးရန်) အပါအဝင် သွေးစစ်ဆေးမှုများကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

• Abdominal Ultrasound- အာထရာဆောင်းသည် ကျောက်ကပ်နှင့် ဝမ်းဗိုက်ပုံများကို ဖန်တီးရန် အသံလှိုင်းများကို အသုံးပြု၍ ပုံရိပ်ဖော်စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်အတွင်းရှိ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သည် အရည်ဖြည့်တင်းခြင်း သို့မဟုတ် အစိုင်အခဲအကျိတ်ဖြစ်မဖြစ် ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။

• ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (CT) သို့မဟုတ် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှုပုံရိပ် (MRI)- ဝမ်းဗိုက်၏ CT သို့မဟုတ် MRI စကင်န်သည် ကျောက်ကပ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိအင်္ဂါများ၏ သုံးဖက်မြင်ရုပ်ပုံလွှာကို မြင်သာစေရန် လုပ်ဆောင်သည်။ ၎င်းသည် အကျိတ်၏ အရွယ်အစားနှင့် အနေအထား၊ သွေးကြောများနှင့် ကင်ဆာသည် အခြားနေရာသို့ ပျံ့နှံ့သွားခြင်း ရှိမရှိကို ပြသနိုင်သည်။

• • Kidney biopsy- ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (ကင်ဆာတစ်ရှူးနမူနာငယ်ကို ဖယ်ရှားခြင်း) သည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရှိမရှိကို ပုံရိပ်ဖော်စကင်န်များ (CT သို့မဟုတ် MRI) ဖြင့် ဆုံးဖြတ်နိုင်သောကြောင့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအတွက် မကြာခဏလုပ်လေ့မရှိပေ။ စကန်ဖတ်ခြင်းတွင် မသေချာပါက၊ သင်၏ဆရာဝန်သည် အသားစယူစစ်ဆေးရန် အကြံပြုနိုင်ပါသည်။ ကင်ဆာဆဲလ်များ ရှိနေခြင်းရှိမရှိကို ဆုံးဖြတ်ရန် ဇီဝရုပ်နမူနာကို ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး အကယ်၍ ၎င်းသည် မည်သည့်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် အဆင့်ဖြစ်သည် (အောက်တွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်)။ ကုသမှုရွေးချယ်မှုအပေါ် လွှမ်းမိုးနိုင်သည့် တိကျသောပရိုတင်း သို့မဟုတ် မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို ရှာဖွေရန် မျိုးဗီဇစစ်ဆေးမှုကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ဘယ်လိုအဆင့်သတ်မှတ်မလဲ ?

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိပြီးနောက်၊ သင့်ဆရာဝန်သည် ရောဂါ၏အတိုင်းအတာ (အဆင့်) ကို ဆုံးဖြတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် CT စကင်န်များ၊ PET-CT စကင်န်များ သို့မဟုတ် MRI ဖြင့်ပြုလုပ်သည့် အဆင့်သည် ကင်ဆာပျံ့နှံ့သွားခြင်း ရှိ၊ မရှိ သိရှိရန် လုပ်ဆောင်ပြီး ဖြစ်ပါက ခန္ဓာကိုယ်၏ မည်သည့် အစိတ်အပိုင်းများထံ ရောက်သွားသည်ကို သိရှိရန် လုပ်ဆောင်သည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် အဆုတ်၊ အရိုးများ၊ ပြန်ရည်ကျိတ်များ၊ အသည်းနှင့် ဦးနှောက်များသို့ များသောအားဖြင့် ပျံ့နှံ့တတ်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ အဆင့်များကို ဖော်ပြထားပါသည်^3,15။

• အဆင့် I- ကင်ဆာသည် (၇) စင်တီမီတာ သို့မဟုတ် ပိုသေးပြီး ကျောက်ကပ်တွင်သာ ရှိပါသည်။
• အဆင့် II- ကင်ဆာသည် (၇) စင်တီမီတာထက် ပိုကြီးသော်လည်း ကျောက်ကပ်အတွင်း၌ လုံးဝရှိနေပါသည်။
• အဆင့် III- ကင်ဆာသည် ကျောက်ကပ်အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ တစ်သျှူးများ သို့မဟုတ် အနီးနားရှိ lymph node ပြန်ရည်ကျိတ်များအထိ ကြီးထွားလာခြင်း၊ သို့မဟုတ် ပင်မသွေးကြောများ (ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ သွေးပြန်ကြောနှင့် inferior vena cava) သို့ ပျံ့နှံ့သွားသည်။ အဆင့် III ကို တစ်နေရာထဲအဆင့်မြင့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဟုလည်း လူသိများပါသည်။
• အဆင့် IV- ကင်ဆာသည် ကျောက်ကပ်ကိုကျော်လွန်၍ အဒရီနယ်ဂလင်း (ကျောက်ကပ်အပေါ်တွင်ရှိသော ဂလင်းငယ်) သို့မဟုတ် အဆုတ်၊ အရိုးနှင့် အသည်းကဲ့သို့သော အခြားအင်္ဂါများဆီသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါသည်။ အဆင့် IV ကိုအဆင့်မြင့် သို့မဟုတ် metastatic ပျံ့နှံ့ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအဖြစ်လည်းလူသိများသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကိုလည်း အဆင့်အလိုက် အမျိုးအစားခွဲထားပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏အဆင့်သည် အဏုကြည့်မှန်ဘီလူးအောက်တွင် ကင်ဆာဆဲလ်များကို ပုံမမှန်မြင်ရပုံ (ပုံမှန်ကျောက်ကပ်ဆဲလ်များကဲ့သို့ ဆဲလ်အဆင့် (၁) မှ အဆင့် (၄) အထိ၊ အလွန်ပုံမှန်မဟုတ်သောပုံသဏ္ဍာန်ရှိသော ကင်ဆာဆဲလ်အဆင့် (၄) အထိ) နှင့် ပြန့်ပွားနိုင်ခြေ မည်မျှရှိသည်တို့ကို အခြေခံထားပါသည်။ . အဆင့်မြင့်ကင်ဆာများသည် အဆင့်နိမ့်ကင်ဆာများထက် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ ကြီးထွားပြီး ပျံ့နှံ့လေ့ရှိပြီး ထို့ကြောင့် ယေဘုယျအားဖြင့် ပိုညံ့သော ခန့်မှန်းချက် (ရလဒ်) ရှိသည်။¹³.

ရောဂါရှာဖွေရာတွင် ရောဂါအဆင့်နှင့် အသားစအဆင့်နိမ့်လေ၊ အောင်မြင်သော ကုသမှုနှင့် ရေရှည်ရှင်သန်နိုင်ခြေ မြင့်မားလေဖြစ်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကုသမှုနည်းလမ်းများ

သင်၏ကုသမှုနည်းလမ်းကို စဉ်းစားသောအခါ သင့်ဆရာဝန်သည် အောက်ပါအချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဖြစ်ပါသည်^8,16။

• ကင်ဆာ၏အဆင့် (အတိုင်းအတာ) (အကျိတ်၏အရွယ်အစားနှင့် ကင်ဆာပျံ့နှံ့ခြင်းရှိမရှိ)။
• ကျောက်ကပ်တွင် အကျိတ်၏တည်နေရာ။
• အကျိတ်၏လက္ခဏာများ (ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် အဆင့်)။
• သင့်အသက်အရွယ်၊ အလုံးစုံကျန်းမာရေးနှင့် အခြားရောဂါများအတွက် သင်ရနိုင်သော အခြားကုသမှုများ။
• သင်၏အကြိုက်များ။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကုသမှု၏ ပထမပန်းတိုင်မှာ ကင်ဆာကို ဖယ်ရှားရန်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့မဖြစ်နိုင်ပါက ကင်ဆာ၏တိုးတက်မှုကို ကာကွယ်ရန်နှင့် လူနေမှုဘဝအရည်အသွေးကို တတ်နိုင်သမျှကြာရှည်စွာ ထိန်းသိမ်းထားရန် အာရုံစူးစိုက်မှုမှာ တည်ငြိမ်နေပေမည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအတွက် ကုသမှုရွေးချယ်စရာများမှာ^4,7,8,17-

• Active Surveillance ( သေချာစွာ ရောဂါစောင့်ကြည့်ခြင်း)- အချို့သောအခြေအနေများတွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာသည် ရောဂါတိုးလာဖို့အတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာနိုင်ပြီး ကုသမှုသည် ၎င်း၏အန္တရာယ်များရှိနေသောကြောင့် ဆရာဝန်များသည် ၎င်းကိုချက်ချင်းကုသခြင်းထက် အကျိတ်ကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်းစောင့်ကြည့်ရန် ရွေးချယ်နိုင်ပါသည်။ ၎င်းကို "တက်ကြွစောင့်ကြည့်ခြင်း" ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းသည် အရွယ်အစား (၃) စင်တီမီတာအောက် သေးငယ်သော ကင်ဆာ သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုအတွက် မသင့်လျော်သော အခြားဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများစွာရှိသည့် သက်ကြီးရွယ်အိုလူနာများအတွက် ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါသည်

• ခွဲစိတ်မှု- ခွဲစိတ်မှုသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအများစုအတွက် အဓိကကုသမှုဖြစ်သည်။ အစောပိုင်းအဆင့် ကင်ဆာများအတွက် တစ်ခုတည်းသော ကုသရန် လိုအပ်ပါသည်။ အကယ်၍ ကင်ဆာအဆင့်သည် မြင့်မားသည် (အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းအောက်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်သောပုံပေါ်သည်) သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ဘက်သို့ ပျံ့နှံ့သွားပါက၊ ခွဲစိတ်ပြီးနောက် ကင်ဆာပြန်ဖြစ်လာနိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် နောက်ထပ်ကုသမှုများ လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ခွဲစိတ်မှုအား အဖွင့်ခွဲစိတ်မှု သို့မဟုတ် endoscopic (သော့ပေါက်) ခွဲစိတ်မှု (laparoscopic သို့မဟုတ် စက်ရုပ်-အထောက်ကူပြု laparoscopic ခွဲစိတ်မှု) ဖြင့် ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ခွဲစိတ်မှုရွေးချယ်စရာများ ပါဝင်သည်-

  • Radical nephrectomy- ကျောက်ကပ်၊ အဒရီနယ်ဂလင်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရှူးများကို ဖယ်ရှားခြင်း ပါဝင်သည်။ ကျောက်ကပ်တစ်ခုအား ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားလိုက်သောအခါ ကျန်ကျန်းမာသောကျောက်ကပ်သည် အများအားဖြင့် ကျောက်ကပ်နှစ်ခုလုံး၏လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

  • Partial nephrectomy (ကျောက်ကပ် ခွဲစိပ်ခြင်းဟုလည်း ခေါ်သည်) - ၎င်းတွင် ကျောက်ကပ်တစ်ခုလုံးထက် ကျန်းမာသော တစ်သျှူးများကို ဖယ်ရှားခြင်းနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျန်းမာသော တစ်သျှူးငယ်များ ပါဝင်သည်။ ၎င်းသည် 4 စင်တီမီတာအောက် သေးငယ်သောအကျိတ်များအတွက် အသုံးများသော ကုသမှုဖြစ်ပြီး ကျောက်ကပ်နှစ်ခုလုံးရှိ ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များနှင့် ကျန်းမာသော ကျောက်ကပ်တစ်ခုသာရှိသည့် သူများအတွက်လည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်ပါသည်။ ကျောက်ကပ်ကို အပြီးသတ်ဖယ်ရှားခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း nephrectomy သည် ကျောက်ကပ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထိန်းသိမ်းပေးပြီး နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါနှင့် ကျောက်ကပ်ဆေးရန် လိုအပ်သည့်အပြင် နှလုံးနှင့် သွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများကဲ့သို့သော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေသည်။

  • metastasis ဖယ်ရှားခြင်း- ကင်ဆာသည် အကန့်အသတ်ရှိသော နေရာများသို့ ပျံ့နှံ့သွားပါက ဤအကျိတ်များကို ဖယ်ရှားရန် ခွဲစိတ်မှုသည် အသုံးဝင်သေးသည်။ ၎င်းသည် နောက်ဆက်တွဲကုသမှုများကို ပိုမိုထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။

  • Palliative ခွဲစိတ်မှု- ကင်ဆာပြန့်ပွားပြီး မဖယ်ရှားနိုင်ပါက ရောဂါလက္ခဏာများကို သက်သာရာရစေရန်၊ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို လျှော့ချရန်နှင့် ဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နိုင်သည်။

• အပူဓာတ်ခွဲထုတ်ခြင်း- သေးငယ်သော၊ အစောပိုင်းအဆင့်ကင်ဆာရှိသူများ သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုအတွက် မသင့်လျော်သော အခြားကျန်းမာရေးပြဿနာများရှိသူများကဲ့သို့သော အချို့သောအခြေအနေများတွင် ဤလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ Cryoablation (သို့မဟုတ် cryotherapy) သည် ကင်ဆာဆဲလ်များကိုသတ်ရန် ကြိမ်ဖန်များစွာ လည်ပတ်မှုတွင် အလွန်အေးသောဓာတ်ငွေ့များ ရောနှောကာ ကျောက်ကပ်နေရာကို အေးခဲစေခြင်း ပါဝင်သည်။ Radiofrequency ablation သည် အလွန်မြင့်မားသော အပူချိန်သို့ အပူပေးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာဆဲလ်များကို ဖျက်ဆီးရန် လျှပ်စစ်စီးကြောင်းကို အသုံးပြုသည်။

• • Arterial embolisation- ဤလုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွင် အကျိတ်ဆီသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို ပိတ်ဆို့ရန်အတွက် ကျောက်ကပ်သွေးလွှတ်ကြော (ကျောက်ကပ်သို့ ပင်မသွေးထောက်ပံ့မှု) အတွင်းသို့ ပစ္စည်းထည့်ခြင်း ပါဝင်ပါသည်။ ၎င်းသည် ကင်ဆာကြီးထွားမှုကို နှေးကွေးစေပြီး နာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်မှ သွေးထွက်ခြင်းကဲ့သို့သော လက္ခဏာများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။

• ဓာတ်ရောင်ခြည်ပြကုထုံး (သို့မဟုတ် ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံး)- ဓာတ်ရောင်ခြည်ပြကုထုံးသည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို သတ်ရန် သို့မဟုတ် မကြီးထွားစေရန်အတွက် အစွမ်းထက်သော စွမ်းအင်မြင့်ရောင်ခြည်များကို အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကုသရန် မကြာခဏ အသုံးမပြုပါ။ ခွဲစိတ်ကုသရန် မဖြစ်နိုင်သော သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်တစ်ခုသာရှိသောသူတွင် အစောပိုင်းအဆင့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကုသရန် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းကို အသုံးပြုပါသည်။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးကို အရိုးနှင့် ဦးနှောက်ကဲ့သို့သော ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားနေရာများသို့ ကင်ဆာပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော လက္ခဏာများကို သက်သာစေရန်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

• ပစ်မှတ်ထားကုထုံး- ပစ်မှတ်ထားသောကုထုံးများသည် အကျိတ်ကြီးထွားမှုနှင့် ပြန့်ပွားမှုတွင်ပါ၀င်သည့် ကင်ဆာဆဲလ်များရှိ တိကျသောမော်လီကျူးများကို ဟန့်တားပေးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာကြီးထွားမှုကို ထိန်းချုပ်သောဆေးများဖြစ်သည်။ ခွဲစိတ်မှုမဖြစ်နိုင်သောအခါ သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုအပြီးတွင် ကင်ဆာပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် အဆင့်မြင့်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာတွင် ပစ်မှတ်ထားသောဆေးကုထုံးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကုသရာတွင် အသုံးပြုသည့် ပစ်မှတ်ထားသော ဆေးဝါးအများစုသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ကင်ဆာဆဲလ်များကြီးထွားရန် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့အား သွေးကြောအသစ်များဖန်တီးရာတွင် ကူညီပေးသည့် tyrosine kinases ဟုခေါ်သော ပရိုတင်းများကို ပိတ်ဆို့ခြင်းဖြင့် အလုပ်လုပ်ပါသည်။ ဤဆေးများကို tyrosine kinase inhibitors ဟုခေါ်သည်။

• Immunotherapy ( မိမိခုခံအားစနစ်သုံးကုထုံး )- Immunotherapy သည် ကင်ဆာဆဲလ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ခုခံအားစနစ်၏ စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းဖြင့် ကင်ဆာကို တိုက်ဖျက်ရန် ခန္ဓာကိုယ်၏ သဘာဝ ခုခံအားကို အသုံးပြုသည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း၊ ခုခံအားစနစ်ကိုမြှင့်တင်ရန်အတွက် PD-1 နှင့် PD-L1 inhibitors ကဲ့သို့သော immunotherapy ဆေးဝါးများကို ခွဲစိတ်ပြီးနောက် အဆင့်မြင့်အဆင့် I၊ II နှင့် III ကင်ဆာများကို ကုသရန် တီထွင်ခဲ့သည်။ ကင်ဆာပြန်ဖြစ်ခြင်းနှင့် အဆင့် IV (အဆင့် IV) ကင်ဆာများအတွက် ပထမကုသမှုအဖြစ်။ Immunotherapy ဆေးများကို ပစ်မှတ်ထားသော ဆေးဝါးများနှင့် တွဲသုံးနိုင်သည်။

• ဓာတုကုထုံး- ဓာတုကုထုံးသည် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအတွက် အဓိကကုသမှုပုံစံမဟုတ်ပါ။ အခြားကုသမှုနည်းလမ်းများ မအောင်မြင်ပါက ၎င်းကို ရံဖန်ရံခါ အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအသက်ရှင်နှုန်း

စင်္ကာပူတွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအတွက် (၅) နှစ် ပျမ်းမျှရှင်သန်နှုန်းမှာ (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ဖြစ်သည်⁶။ သို့သော်လည်း ကင်ဆာကို စောစီးစွာ တွေ့ရှိပြီး ကုသလေ ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ ပိုများလေဖြစ်သည်။ သတင်းကောင်းမှာ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၏ (၅၀)ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးသည် အဆင့် (၁) တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး (၉၀) ရာခိုင်နှုန်း သည် (၅) နှစ်တွင် ရှင်သန်မှုနှုန်းဆက်စပ်နေပါသည်။¹⁸.

လူနာများ၏ (၂၅) ရာခိုင်နှုန်း ခန့်သည် အဆင့် IV (အဆင့် လေး ) ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်ကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိရပြီး ဤအုပ်စုအတွက် ကြိုတင်ခန့်မှန်းမှုမှာ သိသိသာသာနည်းပြီး အသက်ရှင်ကျန်နှုန်း (၁၃) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါသည်။ သို့သော် ရှင်သန်နှုန်းစာရင်းဇယားများကို ၅ နှစ်တစ်ကြိမ် တိုင်းထွာခြင်းဖြစ်ရာ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကုသမှုတွင် မကြာသေးမီက တိုးတက်မှုများကို ထင်ဟပ်စေမည်မဟုတ်ကြောင်း သတိပြုသင့်သည်။ ယခုအဆင့်မြင့်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူများသည် ဤကိန်းဂဏာန်းများဖော်ပြသည်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သောခန့်မှန်းခြေရလဒ် (ရလဒ်) ရှိနိုင်ခြေရှိသည်။

ဤကိန်းဂဏန်းများကို ပျမ်းမျှအားဖြင့် ကိုယ်စားပြုရန်အတွက် တူညီသောရောဂါရှာဖွေမှုရှိသော လူအုပ်စုမှ ရယူထားကြောင်းလည်း နားလည်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ လူတစ်ဦးချင်းစီသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံတွင် ကွဲပြားနိုင်သည်။ သင်၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခြေအနေများအပေါ်အခြေခံ၍ သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအခြေအနေများကိုအခြေခံ၍ ပိုမိုတိကျသောအချက်အလက်များကိုပေးစွမ်းနိုင်မည့်သင်၏ရောဂါဗေဒ (ရလဒ်) ကိုဆွေးနွေးရန်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကြိုတင်စစ်ဆေးခြင်း

ကြိုတင်စစ်ဆေးမှုဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးတွင် ရောဂါလက္ခဏာမပြမီ ကင်ဆာကို ရှာဖွေခြင်းအား ရည်ညွှန်းသည်။ လက်ရှိတွင် သာမန်လူများအတွက် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ပုံမှန်စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ။ ဆီးစစ်ခြင်း ( Urine Tests ) သည် ယေဘူယျဆေးစစ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပြီး အချို့သော အစောပိုင်းကျောက်ကပ်ကင်ဆာရှိသူများတွင် တစ်ခါတစ်ရံ သွေးအနည်းငယ်သာ တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း အလွန်ကြီးနေသောကင်ဆာ သို့မဟုတ် အဆင့်မြင့်နောက်ကျနေသော ကင်ဆာမဟုတ်သေးလျှင် ဆီးထဲသွေးပါခြင်းကို မဖြစ်နိုင်သေးပါ။ ဆီးထဲသွေးပါခြင်းသည် ဆီးလမ်းကြောင်း သို့မဟုတ် ဆီးအိမ်ထဲ ပိုးဝင်ခြင်း၊ ဆီးအိမ်ကင်ဆာနှင့် ကျောက်ကပ်ကျောက်တည်ခြင်းစသည့် အခြားအကြောင်းများကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်¹⁹။ သင့်တွင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောအချက်များ တစ်ချက် (သို့) တစ်ချက်ထက်ပိုပါက (ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များ ကိုကြည့်ပါ) နှင့် သင့်တွင် ရောဂါလက္ခဏာများရှိပါက သတိရှိရှိနှင့် အမြန်စုံစမ်းရန် သင့်ဆရာဝန်ထံပြသရန် အရေးကြီးပါသည်။

အထူးသဖြင့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ မြင့်မားသူများ၊ အထူးသဖြင့် အချို့သော မျိုးရိုးလိုက်သော အခြေအနေများ သို့မဟုတ် နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်းဖြင့် ကုသနေသော နာတာရှည် ကျောက်ကပ်ရောဂါ ရှိသူများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စစ်ဆေးခြင်း၊ ဆီးစစ်ခြင်းနှင့် ပုံရိပ်ဖော်ခြင်း စကင်န်များကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။ အစောပိုင်းအဆင့်တွင် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို တွေ့ရှိသော်အခါ နေရာအလိုက်သတ်မှတ်ပြီး ခွဲစိတ်ကုသခြင်းဖြင့် ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေပိုများပါသည်။

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း

ကျောက်ကပ်ကင်ဆာကို ကာကွယ်ရန် အာမခံချက်မရှိသော်လည်း၊ သင့်အန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် သင်လုပ်ဆောင်နိုင်သော နည်းလမ်းအချို့ရှိပါသည်^4,8။

• ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ သို့မဟုတ် ဖြတ်ပါ - ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် သင့်ကျောက်ကပ်ကင်ဆာနှင့် အခြားကင်ဆာအမျိုးအစားများစွာကို ဖြစ်နိုင်ချေ တိုးစေပါသည်။ ဆေးလိပ်ဖြတ်ရန် ခက်ခဲနိုင်သောကြောင့် သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူကို အကူအညီတောင်းပါ။ ၎င်းတို့တွင် ပံ့ပိုးကူညီရေးအဖွဲ့များ၊ ဆေးဝါးများနှင့် နီကိုတင်းအစားထိုးကုထုံးများ ပါဝင်သည်။

• ကျန်းမာသော ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ - ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအသောက်နှင့် ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် သင့်အား ကျန်းမာသောခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ရှိစေရန် ကူညီပေးနိုင်ပြီး ကျောက်ကပ်ကင်ဆာအပါအဝင် အခြေအနေများစွာအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ အကယ်၍ သင်သည် အဝလွန်ခြင်း သို့မဟုတ် အဝလွန်နေပါက၊ သင့်အား ဘေးကင်းသော နည်းလမ်းဖြင့် ကိုယ်အလေးချိန် လျှော့ချရန် နည်းလမ်းများအကြောင်း သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။

• သွေးပေါင်ချိန်ကို ထိန်းချုပ်ပါ- သင့်တွင် သွေးတိုးရှိပါက၊ ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်းနှင့် အစားအသောက်အပြောင်းအလဲများကဲ့သို့သော လူနေမှုပုံစံစဥ်အစီအမံများသည် သင့်သွေးပေါင်ချိန်ကို လျှော့ချရန် အထောက်အကူဖြစ်နိုင်သည်။ သင့်သွေးပေါင်ချိန် အလွန်မြင့်မားနေပါက သို့မဟုတ် လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းကို မတုံ့ပြန်ပါက ဆေးဝါးများ လိုအပ်နိုင်ပါသည်။ သင်၏ကုသမှုရွေးချယ်စရာများကို သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။

• ဆီးချိုရောဂါကို ထိန်းချုပ်ပါ- သင့်တွင် ဆီးချိုရောဂါရှိပါက သင့်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ထိန်းချုပ်ပြီး အကောင်းဆုံးသော စီမံခန့်ခွဲမှုအတွက် သင့်ဆရာဝန်ထံ ပုံမှန်ပြသပါ။

• အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးသုံးစွဲမှုကို ကန့်သတ်ပါ- ပါရာစီတမောနှင့် စတီးရွိုက်မဟုတ်သော ရောင်ရမ်းမှုဖြစ်စေသော ဆေးဝါးများကဲ့သို့သော ရေရှည်အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ဆက်လက်၍ နာကျင်ကိုက်ခဲနေပါက ဆက်လက်စစ်ဆေးပြီး ကုသရန် သင့်ဆရာဝန်နှင့် ပြသသင့်ပါသည်။

• လုပ်ငန်းခွင်နှင့်ထိတွေ့ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ- အထည်အလိပ်ဆိုးဆေး၊ ကျောက်ဂွမ်း၊ အာဆင်းနစ် သို့မဟုတ် ကက်မီယမ်ကဲ့သို့သော ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် လုပ်ဆောင်ပါက သတိထား၍ အန္တရာယ်ကင်းရေး လမ်းညွှန်ချက်အားလုံးကို ဂရုတစိုက် လိုက်နာပါ။

ရည်ညွှန်းချက်များ